Việt Nam - Thành viên tích cực và có trách nhiệm của UNESCO

Ngày 15 và 16/5 tại Paris (Pháp), Phiên họp toàn thể của Kỳ họp lần thứ 216 Hội đồng Chấp hành của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã diễn ra với sự tham dự của 58 quốc gia thành viên. Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam đã tham dự và phát biểu tại Phiên khai mạc.

Không để xung đột và khác biệt lấn át tiếng nói của hòa bình và ngoại giao

Tại phiên họp ngày 15/5, Tổng giám đốc UNESCO và nhiều quốc gia thành viên đã đánh giá cao vai trò và những kết quả đạt được của UNESCO trong việc thực hiện 4 mục tiêu của Chiến lược trung hạn giai đoạn 2022-2029 và các mục tiêu Phát triển bền vững đến năm 2030 của Liên hợp quốc.

Theo báo cáo, 94% công việc được triển khai đúng tiến độ, riêng các lĩnh vực chính như văn hóa, giáo dục, cũng như khoa học đạt 100% tiến độ.

Công ước về giáo dục đại học đã có hiệu lực từ tháng 3/2023 sau khi được 20 nước phê chuẩn.

Các khuyến nghị về Đạo đức trong trí tuệ nhân tạo (AI), Khung toàn cầu về khoa học mở, Thập kỷ khoa học đại dương vì Phát triển bền vững, cũng như các sáng kiến hỗ trợ khủng hoảng tại nhiều quốc gia như: Haiti, Sudan, Afghanistan, Iraq, Lebanon, Ukraine… đạt kết quả tích cực.

Các phát biểu tại phiên khai mạc đều nhấn mạnh, thế giới đang đối diện với nhiều thách thức đa chiều hậu đại dịch, nhất là lạm phát, xung đột vũ trang, biến đổi khí hậu… Tình hình như vậy đòi hỏi vai trò lớn hơn của chủ nghĩa đa phương, trong đó UNESCO cần tiếp tục phát huy vai trò, đổi mới phương thức làm việc, vượt qua thách thức thiếu hụt vốn, đoàn kết không để xung đột và khác biệt lấn át tiếng nói của hòa bình và ngoại giao.

Phát biểu tại Phiên khai mạc toàn thể, Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc nhấn mạnh, trong bối cảnh có nhiều thách thức sau đại dịch COVID-19, hợp tác đa phương bao gồm UNESCO có tầm quan trọng vô cùng lớn trên tinh thần cởi mở, bao trùm, bình đẳng và cùng có lợi, đồng thời đánh giá cao nỗ lực của Tổng giám đốc và Ban Thư ký UNESCO trong việc huy động nguồn lực, tiếp cận đa chiều, triển khai hiệu quả chương trình hoạt động, hỗ trợ kịp thời cho một số quốc gia thành viên gặp khủng hoảng.

Về định hướng thời gian tới, Trưởng đoàn Việt Nam đề nghị phân bổ nguồn lực thích hợp cho hai ưu tiên toàn cầu là châu Phi và bình đẳng giới, nhóm Tiểu quốc đảo đang phát triển (SIDS) và thanh niên, phân bổ nhân sự đồng đều giữa các khu vực địa lý.

Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc cũng khẳng định cam kết của Việt Nam thúc đẩy hợp tác đa phương và phối hợp chặt chẽ với các nước thành viên để nâng cao vai trò của UNESCO.

Trong mấy năm qua, Việt Nam đã thể hiện vai trò tích cực và chủ động của một quốc gia thành viên, tổ chức một số hoạt động nổi bật như kỷ niệm 50 năm Công ước di sản thế giới và 20 năm Công ước bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể - Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc dẫn chứng

"Điều đó cho thấy Việt Nam hợp tác chặt chẽ với UNESCO và các nước thành viên để bảo đảm di sản văn hóa không chỉ là kho báu sống, nguồn sống cho sự đa dạng và sáng tạo văn hóa, mà còn là động lực cho sự phát triển bền vững và một nguồn cảm hứng cho tương lai", Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc nhấn mạnh.

Với mong muốn đóng góp thực chất và hiệu quả hơn nữa vào công việc của UNESCO, Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc thông báo quyết định của Việt Nam ứng cử làm thành viên Ủy ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2023-2027.

Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc cũng thông báo về việc tổ chức Hội nghị quốc tế về phát huy vai trò danh hiệu UNESCO phục vụ phát triển bền vững tại Việt Nam dự kiến vào tháng 7/2023, với mục tiêu biến các danh hiệu UNESCO thành trợ lực cho phát triển bền vững và nguồn cảm hứng cho tương lai.

Việt Nam - Thành viên tích cực và có trách nhiệm của UNESCO

Trả lời báo chí bên lề phiên họp, Thứ trưởng Hà Kim Ngọc cho biết Việt Nam đã đi được nửa nhiệm kỳ của Hội đồng chấp hành, được đánh giá là thành viên tích cực và có trách nhiệm, đóng góp vào các hoạt động của UNESCO.

Thứ trưởng coi đây là một cơ hội lớn đối với Việt Nam để gặp gỡ lãnh đạo Ban Thư ký và tiếp xúc với các nước thành viên vừa để tăng cường hợp tác với UNESCO, đồng thời cũng tăng cường hợp tác trong khuôn khổ song phương với các nước để cùng xử lý các vấn đề toàn cầu và song phương, trong đó có việc thúc đẩy rất nhiều đề cử danh hiệu của Việt Nam trong thời gian gần đây.

Hiện nay Việt Nam đã tham gia vào hầu hết các cơ chế quan trọng nhất của UNESCO, từ Hội đồng chấp hành, Ủy ban Liên chính phủ về Di sản Phi vật thể, Phó Chủ tịch Ủy ban Liên chính phủ về Bảo vệ và Phát huy đa dạng và Biểu đạt văn hóa. Việt Nam đã rất chủ động, tích cực và có trách nhiệm đóng góp vào các hoạt động của các cơ chế UNESCO nói chung và đặc biệt với khóa 216 này của Hội đồng Chấp hành.

Theo Thứ trưởng Hà Kim Ngọc, Việt Nam đã nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ trong nửa nhiệm kỳ làm thành viên Hội đồng Chấp hành, được đánh giá là một thành viên rất tích cực và có trách nhiệm tham gia hoạt động của UNESCO. Đối với khóa 216 của Hội đồng Chấp hành, Việt Nam đã đóng góp vào từng chương trình, nội dung, kế hoạch hoạt động cụ thể cho tới kế hoạch ngân sách hay vấn đề nhân sự cho giai đoạn tới.

Thứ trưởng Hà Kim Ngọc cho biết, trong quá trình trao đổi với phái đoàn Việt Nam, lãnh đạo UNESCO, Ban Thư ký và phái đoàn các nước tỏ ra hào hứng và hoan nghênh đóng góp tích cực của Việt Nam, bày tỏ tin tưởng rằng Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy được vai trò tích cực.

Sự hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO mang tính hai chiều. UNESCO tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong việc cung cấp các kiến thức, tri thức, các công cụ hướng dẫn để giúp Việt Nam có thể tiếp cận với những tiêu chuẩn về văn hóa, giáo dục, khoa học ở quy mô toàn cầu. Chính Việt Nam cũng đóng góp vào việc nâng cao vai trò của UNESCO, phát huy vai trò của tổ chức mang tầm vóc toàn cầu này đến gần hơn với người dân, cũng như là đối với thế giới.