Nhằm khắc phục tình trạng chậm thời hạn cấp phiếu lý lịch tư pháp trong thời gian qua, Bộ Tư pháp cho rằng, phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau như tăng cường phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền, ứng dụng công nghệ số,... trong đó việc phân cấp thẩm quyền cấp Phiếu LLTP cho Phòng Tư pháp cấp huyện thực hiện là một giải pháp cần thiết.
Bộ Tư pháp vừa đề xuất thí điểm Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Nghệ An được cấp phiếu lý lịch tư pháp trong hai năm. Thời gian thực hiện thí điểm đối với chính sách này là 2 năm, là khoảng thời gian đủ để các địa phương chuẩn bị các nguồn lực tổ chức triển khai thực hiện.
Trong bối cảnh nguồn nhân lực, trang thiết bị, cơ sở vật chất của Sở Tư pháp còn hạn chế thì việc tiếp nhận một số lượng lớn hồ sơ đã gây tình trạng quá tải cho bộ phận làm công tác Lý lịch tư pháp tại các địa phương này. Có thời điểm người dân phải xếp hàng từ rất sớm để nộp hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu Lý lịch tư pháp, gây bức xúc trong dư luận.
Theo thống kê, hiện nay thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Nghệ An là 3 địa phương có số lượng yêu cầu cấp Phiếu LLTP lớn nhất cả nước. Cụ thể, từ năm 2021 đến năm 2023, trung bình mỗi năm thành phố Hà Nội cấp hơn 51.000 Phiếu LLTP, thành phố Hồ Chí Minh cấp gần 96.000 Phiếu LLTP, tỉnh Nghệ An cấp gần 57.000 Phiếu LLTP.
Hiện nay, tổng số đơn vị hành chính cấp huyện tại ba địa phương là 73, nếu đề xuất được thông qua, người dân tại đây sẽ có thêm 73 địa điểm để đăng ký nhận phiếu lý lịch tư pháp.
Nhìn chung, việc thí điểm này theo Bộ Tư pháp là hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay, góp phần giảm áp lực trực tiếp cho Sở Tư pháp trong giải quyết thủ tục cấp Phiếu LLTP cũng như tạo thuận lợi hơn cho người dân khi có thể đến Phòng Tư pháp cấp huyện thực hiện thủ tục cấp Phiếu LLTP, đồng thời tăng tính chủ động của đơn vị hành chính cấp huyện trong giải quyết thủ tục hành chính.
Được biết, sau khi kết thúc thí điểm, Bộ Tư pháp sẽ tổng kết, đánh giá việc thực hiện và báo cáo Chính phủ, Quốc hội. Kết quả thí điểm là cơ sở để nghiên cứu sửa Luật Lý lịch tư pháp.
Việc phân cấp thẩm quyền cấp Phiếu LLTP cho Phòng Tư pháp cấp huyện thực hiện sẽ khác với quy định hiện hành trong Luật LLTP. Do đó, việc thí điểm phân cấp này phải được quy định trong Nghị quyết của Quốc hội. Bộ Tư pháp đề nghị Chính phủ trình Quốc hội bổ sung dự thảo Nghị quyết vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, cho ý kiến và xem xét, thông qua theo quy trình 1 kỳ họp tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV.