Hơn 30 di sản được công nhận văn hoá phi vật thể quốc gia

Di sản văn hóa phi vật thể là sản phẩm tinh thần gắn với cộng đồng hoặc cá nhân, vật thể và không gian văn hóa liên quan, có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, thể hiện bản sắc của cộng đồng, không ngừng được tái tạo và được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Cụ thể, một số di sản được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể có thể kể đến như Nghề làm nem Lai Vung (Đồng Tháp); Hát Trống quân Liêm Thuận (Hà Nam); Múa hát Lải Lèn (Hà Nam); Hát Soóng Cọ của người Sán Chỉ (Quảng Ninh); Lễ hội Bổng Điền (Thái Bình); Lễ hội Mường Khô (Thanh Hóa); Nghề dệt của nhóm A Ráp (Gia Rai, Kon Tum); Nghệ thuật dùng sáp ong tạo hoa văn trên vải của người Mông (Yên Bái); Vovinam - Việt Võ Đạo (Thành phố Hồ Chí Minh); Nghệ thuật làm trang phục của người Mông Đen (Lào Cai); Lễ cúng rừng của người Cờ Lao (Hà Giang); Nghề làm tôm khô (Cà Mau); Hát Kiều (Quảng Bình); Nghề dệt đũi (Thái Bình)...

Hát Kiều là một loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo gắn bó với đời sống tinh thần của đồng bào ở Lâm Lang, xã Châu Hóa, huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình). Hát Kiều còn được gọi là trò Kiều, bởi khi hát, người diễn viên vừa hát vừa diễn trò. Hát Kiều xuất hiện từ kiệt tác Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du, nhiều loại hình nghệ thuật được hình thành như ngâm Kiều, vịnh Kiều, bói Kiều, lẩy Kiều nhưng nghệ thuật hát Kiều lại thể hiện tính độc đáo và giàu sức sáng tạo hơn. Hát Kiều bao gồm hát, diễn xuất và làm trò… tập trung ở các xã: Quảng Kim, Quảng Phương (huyện Quảng Trạch), Châu Hóa (huyện Tuyên Hóa), Quảng Minh, Quảng Thủy (thị xã Ba Đồn)...

Nghề làm nem Lai Vung xuất phát từ huyện Lai Vung là một huyện của tỉnh Đồng Tháp rất nổi tiếng mới món nem chua. Đây là một trong những đặc sản hấp dẫn nhất của du lịch miền tây. Nem Lai Vung được gói bằng lá chuối, vuông vắn và buộc thành từng chùm (chục). Loại nem gắn liền với địa danh huyện Lai Vung, sau nhiều năm tháng đã tồn tại và có chỗ đứng trong những đặc sản ở Việt Nam. Năm 2012, sách kỷ lục Việt Nam ghi nhận Nem Lai Vung nằm trong top 10 đặc sản nem chả nổi tiếng Việt Nam và năm 2013, Nem Lai Vung nằm trong top 50 đặc sản quà tặng Việt Nam lần thứ nhất do Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam công bố.

Hát Trống quân Liêm Thuận được ra đời khoảng nghìn năm trước, những làn điệu hát trống quân ở Liêm Thuận (Thanh Liêm) mượt mà, sâu lắng, chan chứa tình yêu quê hương đất nước, tình yêu đôi lứa, tình yêu lao động... luôn gắn bó mật thiết với cuộc sống sinh hoạt thường nhật của người dân nơi đây. Đặc biệt, nhạc cụ dùng để hát trống quân hết sức độc đáo, phù hợp với làn điệu, lời ca tự biên, tự diễn, mộc mạc, chân thành, giàu âm hưởng dân ca. Khác với những quả trống được làm bằng gỗ mít, mặt bưng bằng da trâu ở nơi khác, trống để hát trống quân ở Liêm Thuận được làm bằng chum sành

Nghệ thuật dùng sáp ong tạo hoa văn trên vải của người Mông ở yên Bái, để tạo ra những bộ trang phục đẹp đẽ, công đoạn đầu tiên mà người phụ nữ Mông phải làm là dùng một cây bút vẽ sáp ong để tạo nên hoa văn trên vải, trước khi đem nhuộm và may thêu hoàn thiện. Trong đó, cây bút vẽ sáp ong được thiết kế bởi một thanh tre và hai lá đồng. Ở giữa hai lá đồng này có một ô trống nhỏ là nơi chứa sáp ong. Người phụ nữ khi vẽ chỉ cần đặt bút vào bát sáp ong đã được đun nóng, điều chỉnh lượng sáp ong sao cho vừa đủ để vẽ lên trên nền vải. Từ đó tạo nên những hoa văn đẹp, độc đáo, ý nghĩa, mang theo cả thông điệp về tình yêu, cuộc sống...

Việc các sản phẩm trên được công nhận là danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ làm phong phú thêm bản sắc văn hóa truyền thống, mà còn "biến di sản thành tài sản", vừa bảo tồn, phát huy giá trị di sản, vừa giúp các địa phương có thêm động lực để quảng bá, giới thiệu với du khách về di sản của mình, góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, du lịch.