Sơ thẩm vụ tranh chấp quyền sử dụng đất ở Hưng Yên

Theo đơn khởi kiện và lời khai trong quá trình xét xử sơ thẩm của TAND huyện Văn Lâm, gia đình bà Đảo có diện tích đất là lối đi từ nhà ra nhà ông Nguyễn Huy Tuân (là chú ruột chồng bà); nguồn gốc (lối đi này) là đất của bố chồng bà Đảo (ông Nguyễn Huy Phụng), có từ trước những năm 1980.

Năm 1984, theo bản đồ thời kỳ đầu, lối đi nằm trong thửa đất của bố chồng bà Đảo, gia đình bà gọi là đường đi từ nhà trong ra nhà ngoài. Năm 1998, khi đo đạc, UBND xã Minh Hải đã tự cắt đất của gia đình bà làm lối đi chung, mà không được sự đồng ý của gia đình. Năm 2003, khi đo đạc bản đồ, gia đình ông Lý Tuấn Anh đã kê khai lối đi này vào đất nhà ông Tuấn Anh.

Gia đình bà Đảo đã nhiều lần làm đơn gửi UBND xã yêu cầu giải quyết, nhưng sự việc hiện vẫn chưa được xử lý dứt điểm. Cuối cùng, bà Nguyễn Thị Đảo và ông Nguyễn Huy Tuân đã đưa vụ việc ra Tòa án huyện Văn Lâm đề nghị được xét xử.

Ngày 9/12/2022, TAND huyện Văn Lâm đã ban hành Bản án số 28/2022/DS-ST về “Tranh chấp quyền sử dụng đất”.

Theo đó, Tòa án cấp sơ thẩm nhận định: “... về nguồn gốc các thửa đất, gồm thửa đất nhà ông Nguyễn Huy Tuân, nhà ông Nguyễn Huy Phụng và thửa đất nhà ông Lý Khánh Toàn (ông Toàn là bố đẻ ông Lý Tuấn Anh).

Căn cứ vào chứng cứ, tài liệu trong hồ sơ xác định, theo Bản đồ 299, thời kỳ 1980 - 1985, diện tích đất lối đi tranh chấp, quyền sử dụng đất hợp pháp là của gia đình ông Nguyễn Huy Phụng. Năm 1998, khi thực hiện đo đạc, lập bản đồ, đã cắt phần đất của gia đình ông Phụng làm lối đi chung, nhưng không được sự đồng ý của gia đình ông Phụng. Không có tài liệu, chứng cứ nào xác định, gia đình ông Phụng hiến tặng đất làm đường đi chung. UBND xã Minh Hải xác định đất tranh chấp, là lối đi do UBND xã quản lý là chưa có cơ sở, vì bản đồ và sổ mục kê, sổ địa chính qua các thời kỳ, không có thời kỳ nào thể hiện đây là đất công...”.

Cũng theo bản án nói trên, tại biên bản xác minh nguồn gốc lối đi do UBND xã Minh Hải lập ngày 14/3/2022, với các thành phần là nguyên cán bộ xã Minh Hải, thôn Thanh Đặng, qua các thời kỳ. Cụ thể gồm: ông Nguyễn Đức Hùng, nguyên Chủ tịch UBND xã Minh Hải từ năm 1994 - 2004; ông Lý Xuân Mai là Bí thư, Trưởng thôn Thanh Đặng; ông Phùng Đình Soạn và ông Lý Minh Sơn, đều nguyên là Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Thanh Đặng năm 1998; ông Lý Văn Khoa, nguyên là Trưởng thôn Thanh Đặng năm 2003. Các ông nói trên đều xác định diện tích đất tranh chấp là của gia đình nhà ông Phụng, việc này phù hợp với chính lời khai của những người làm chứng nguyên là cán bộ xã, thôn qua các thời kỳ và đã hòa giải, giải quyết việc tranh chấp đất giữa hai gia đình từ trước tới nay.

Từ nhận định trên, Tòa án đã ra quyết định: Quyền sử dụng đất diện tích 22,8m² tại thôn Thanh Đặng, xã Minh Hải, huyện Văn Lâm (tỉnh Hưng Yên) là của ông Nguyễn Huy Phụng, bà Nguyễn Thị Mỹ. Theo bản đồ thời kỳ năm 2003, có các cạnh như sau: Phía Đông Bắc giáp thửa đất số 89, nhà ông Nguyễn Huy Tuân là 2,19m. Phía Tây Nam giáp nhà tắm, công trình phụ nhà bà Đảo, thửa đất số 146, ghi tên ông Nguyễn Huy Phụng là 1,86m. Phía Đông Nam giáp tường công trình phụ nhà ông Lý Văn Luyên, thửa đất số 115 là 11,11m. Phía Tây Bắc giáp nhà và sân gạch nhà ông Lý Tuấn Anh, thửa đất số 114 là 11,68m.

Hội đồng xét xử cấp sơ thẩm tuyên: Buộc ông Lý Tuấn Anh phải trả gia đình bà Nguyễn Thị Đảo quyền sử dụng diện tích đất 22,8m² trị giá bằng tiền, giá trị quyền sử dụng đất là 900.000đồng/m², số tiền phải trả là 20.520.000 đồng.

Được biết, nguyên đơn đã kháng cáo lên cấp phúc thẩm, bởi trong suốt quá trình lấy lời khai, cũng như tại buổi xét xử công khai, chưa bao giờ gia đình đồng ý chuyển nhượng lại phần đất này cho bị đơn. Ngoài ra, nguyên đơn cho rằng, đây là diện tích đất từ đời cha ông để lại, là lối đi giữa hai nhà (nhà trên, nhà dưới), để con cháu đi lại làm giỗ, tết các cụ.

“Nhu cầu sử dụng đất của gia đình chúng tôi là thiết thực, còn nhà ông Lý Tuấn Anh chỉ để trưng bày cây cảnh. Gia đình ông Lý Tuấn Anh có lối đi vào nhà riêng, không liên quan gì đến diện tích đất này, nên cũng không thuộc trường hợp được hưởng dụng, được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất liền kề”, bà Đảo cho hay.

Theo Luật sư Lê Thu Hiền, Công ty Luật TNHH Chí Công và Thiện Tâm, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội: Yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn chỉ đòi lại phần đất lối đi còn lại theo hiện trạng, không yêu cầu bị đơn trả lại phần đất lấn chiếm làm móng nhà, cũng không yêu cầu bị đơn phải thanh toán tiền đối với phần đất đã lấn chiếm này. Trường hợp diện tích đất tranh chấp đáp ứng điều kiện có thể hoàn trả bằng hiện trạng thực tế, thì việc tuyên buộc nguyên đơn phải nhận bằng giá trị quyền sử dụng đất và buộc bị đơn phải thanh toán trả nguyên đơn quyền sử dụng đất trị giá bằng tiền là chưa xem xét thấu đáo nguyện vọng hợp pháp và có căn cứ pháp luật của các đương sự trong vụ án.