Bộ Tài chính thông tin về việc chùa Ba Vàng không báo cáo thu, chi tiền công đức

Trao đổi với báo chí, bà Vũ Thị Hải Yến, Phó vụ trưởng Vụ Tài chính hành chính sự nghiệp (Bộ Tài chính) cho biết, nội dung thông tin chùa Ba Vàng không báo cáo về vấn đề thu, chi tiền công đức là Bộ Tài chính báo cáo dựa trên cơ sở báo cáo của UBND tỉnh Quảng Ninh. Do đó, việc Chùa Ba Vàng nói không được yêu cầu báo cáo là không đúng.

Đáng chú ý, báo cáo của Bộ Tài chính cũng chỉ ra nhiều số tiền công đức không hợp lý của một số di tích lớn. Cụ thể, tại khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử, số thu tiền công đức năm 2022 3,7 tỉ đồng dường như không hợp lý, vì nó chỉ tương đương số thu tại khu di tích lịch sử Bạch Đằng (3,3 tỉ đồng), thấp hơn so với số thu tại đền Thánh Mẫu, di tích cấp tỉnh ở phường Trà Cổ, Móng Cái (5,8 tỉ đồng) và chưa bằng 1/5 số thu tại đền Cửa Ông (20,1 tỉ đồng).

"Nhìn số liệu so sánh nêu trên không tránh khỏi những băn khoăn về tính khách quan trong việc tiếp nhận, kiểm đếm tiền công đức tại khu di tích lịch sử và danh thắng cảnh Yên Tử", báo cáo của Bộ Tài chính viết.

Ngoài ra, theo số liệu do Ban quản lý di tích và rừng quốc gia Yên Tử cung cấp, từ năm 2007 đến tháng 4/2023, tổng thu tiền trong hòm công đức 287 tỉ đồng, tổng chi khoảng 638 tỉ đồng.

Bộ cho rằng số thu tiền công đức thực tế cao hơn số thu nêu trong báo cáo gửi cho đoàn kiểm tra ít nhất khoảng 351 tỉ đồng, nếu tính số thu bằng số chi, tức là cao hơn 2,2 lần.

Tại các di tích có nhà sư trụ trì, đa số di tích có báo cáo thu, chi nhưng chỉ là khoản tiền trong hòm công đức. Thực tế có một số khoản công đức khác dưới hình thức đặt lễ, chuyển khoản không được phản ánh trong báo cáo gửi cho đoàn kiểm tra. Theo đánh giá của du khách thì các khoản này thường cao hơn so với bỏ trong hòm công đức.

Báo cáo của Bộ Tài chính cũng cho biết, tổng số thu năm 2022 là 70,8 tỉ đồng (không bao gồm các khoản công đức, tài trợ bằng hiện vật, công trình xây dựng), bằng khoảng 40 - 60% số thu công đức, tài trợ năm 2019, thời điểm trước khi xảy ra đại dịch COVID-19. Tổng số chi 54,4 tỉ đồng.

Bốn tháng đầu năm 2023 tổng số thu 61 tỉ đồng (không bao gồm các khoản công đức, tài trợ bằng hiện vật, công trình xây dựng), gần bằng số thu cả năm 2022. Tổng số chi 29,4 tỉ đồng.

Trước đó, ngày 23/5/2023, UBND TP. Uông Bí (tỉnh Quảng Ninh) đã có Văn bản số 1574/UBND-TCKH về việc kiểm tra quản lý tiền công đức tại các di tích lịch sử - văn hóa, đình chùa trên địa bàn thành phố gửi Ban Trị sự chùa Ba Vàng.

Công văn nêu rõ, thành phố sẽ thành lập đoàn kiểm tra đối với các di tích lịch sử - hóa, đình chùa trên địa bàn; trong đó có chùa Ba Vàng. Thành phố cũng đề nghị Ban Trị sự chùa Ba Vàng báo cáo nội dung quản lý tiền công đức tại chùa trước ngày 15/6/2023.

Ngày 21/7 vừa qua, Bộ Tài chính đã báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái về kết quả thực hiện thí điểm kiểm tra việc quản lý tiền công đức tại các di tích lịch sử - văn hóa, đình chùa trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh và đề xuất kế hoạch kiểm tra tổng thể trên phạm vi toàn quốc.

Bộ Tài chính cho biết có hơn 50 di tích, trong đó chùa Ba Vàng tại tỉnh Quảng Ninh không có dữ liệu báo cáo.

Sáng cùng ngày, chùa Ba Vàng đã phát đi thông cáo cho rằng, không hề có đoàn kiểm tra nào đến chùa Ba Vàng trực tiếp kiểm tra việc thu chi tiền công đức. Chùa Ba Vàng cũng không nhận được bất kỳ văn bản nào yêu cầu nhà chùa phải nộp báo cáo thu chi tiền công đức. Việc báo chí đưa tin chùa Ba Vàng không báo cáo thu chi tiền công đức là hoàn toàn sai sự thật, gây tổn hại đặc biệt nghiêm trọng đến uy tín của chùa Ba Vàng nói riêng và Giáo hội Phật giáo Việt Nam nói chung.