Ý nghĩa dâng bánh chưng, bánh dày ngày giỗ Tổ

Sự tích bánh chưng, bánh dày

Bánh chưng, bánh dày được chế biến từ lúa nếp thơm có từ thời các Vua Hùng. Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, hai lễ vật này đã gắn với câu chuyện huyền thoại về lòng hiếu thảo của chàng hoàng tử Lang Liêu - thời các vua Hùng dựng nước.

Theo sự tích, bánh chưng, bánh dày có từ thời Vua Hùng Vương thứ 6, sau khi phá xong giặc Ân. Vua muốn truyền ngôi cho con, nhân dịp đầu xuân, mời hội các con mà bảo rằng: “Con nào tìm được thức ngon lành để bày cỗ có ý nghĩa hay thì ta truyền ngôi cho”.

Hai mươi vị hoàng tử đua nhau dâng sơn hào hải vị, ngọc ngà châu báu lên vua cha, chỉ riêng chàng Lang Liêu - hoàng tử út được thần báo mộng đã dâng vua đôi cặp bánh vuông tròn khiêm nhường, giản dị. Nhưng thật không ngờ, hai thức bánh thô sơ bình thường ấy lại được vua cha trầm trồ khen ngợi. Lang Liêu thật thà kể lại chuyện được thần chỉ dẫn cho cách làm bánh. Nghe thế, vua cha biết rằng trời đã muốn giúp mình chọn được thái tử tài ba, đức hạnh, thay mình trị vì. Hùng Vương tuyên bố truyền ngôi cho Lang Liêu.

Hai loại bánh được Lang Liêu dâng lên được đặt tên là bánh dày và bánh chưng, lần lượt tượng trưng cho trời và đất. Đây cũng là hai thứ bánh không thể thiếu trong mâm cỗ cúng ngày Giỗ Tổ Hùng Vương hàng năm.

Ý nghĩa sâu sắc của việc dâng bánh chưng, bánh dày ngày giỗ Tổ

Theo dân gian lưu truyền từ ngàn đời xưa đến nay, bánh chưng hình vuông tượng trưng cho đất, bánh dày hình tròn tượng trưng cho trời, 2 loại bánh đã được chính vua Hùng đặt tên. Từ ngàn xưa mỗi khi tết đến xuân về, nhân dân thường làm hai thứ bánh này để tạ ơn trời đất, tổ tiên và cũng là hai thứ bánh không thể thiếu được để dâng lên tưởng nhớ công ơn các Vua Hùng đã có công dựng nước.

Bánh chưng hình vuông, màu xanh, tượng trưng cho đất là âm, bánh dày hình tròn, màu trắng tượng trưng trời là dương, cặp bánh thể hiện cho triết lý âm – dương, hay bánh chưng là âm tượng trưng cho mẹ, bánh dày là dương tượng trưng với cha, vì thế bánh chưng, bánh dày được dùng để cúng tổ tiên.

Sự vuông – tròn của 2 thứ bánh này nói lên biết bao sự tốt đẹp, gắn bó, thủy chung của tình nghĩa vợ chồng, đạo lý làm con nhớ công ơn sinh thành dưỡng dục to lớn, bao la như trời đất của cha mẹ.

Bánh chưng, bánh dày đã trở thành một nét văn hóa, một món ăn truyền thống lâu đời, mang đậm bản sắc dân tộc của nhân dân Việt Nam. Vậy nên hãy luôn nhớ rằng, "Dù ai đi ngược về xuôi, nhớ ngày giỗ tổ mùng 10 tháng 3".