Vụ án "Buôn lậu" 54 siêu xe: Vì sao cựu PV chiến trường gửi đơn kêu oan cho con?

Thời gian qua, ông Nguyễn Hữu Hạ (SN 1945), cựu phóng viên chiến trường B, cán bộ Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) đã nghỉ hưu liên tục gửi đơn đến các cơ quan bảo vệ pháp luật kêu oan cho con trai là Nguyễn Giang Lam (SN 1975, ngụ quận Thủ Đức, TPHCM, nguyên Đại uý Phòng Xuất nhập cảnh Công an TPHCM) bị truy tố về tội "Buôn lậu" 54 siêu xe. Đây là vụ án "Buôn lậu" được nhiều chuyên gia pháp luật đầu ngành nhận định có dấu hiệu oan sai, đã bị TAND cấp cao tại TPHCM hủy án để điều tra lại.

Cụ thể theo bản án phúc thẩm số 587 ngày 25/10/2016 của TAND cấp cao tại TPHCM thì, đây là vụ án mà cấp sơ thẩm chưa điều tra đầy đủ, chưa xác định đúng chủ thể phạm tội buôn lậu trong vụ án; Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQĐT) Công an TPHCM chỉ mới xác định được một số bị cáo thực hiện hành vi giúp sức xảy ra tại Việt Nam.  

Bản án sơ thẩm xác định, trong năm 2011-2012, Nguyễn Quang Vinh cùng đồng phạm làm thủ tục nhập khẩu xe ô tô, mô tô đứng tên 64 Việt kiều hồi hương, trong đó xác định có 54 trường hợp thuê mướn đứng tên nhập khẩu trái pháp luật. Nguyễn Giang Lam có hành vi trực tiếp giới thiệu cho Nguyễn Quang Vinh 36 Việt kiều và hoàn tất các điều kiện của Việt kiều hồi hương được tiêu chuẩn mỗi người nhập khẩu một chiếc xe ô tô. Vinh giao cho Lam 10.000 USD/01 xe, các công đoạn nhận xe, làm thủ tục sau đó đều do Vinh, Thạnh, Nguyên thực hiện. Ba bị cáo trên thừa nhận chỉ làm dịch vụ và được hưởng tiền “hoa hồng”.

Ông Nguyễn Hữu Hạ, cựu phóng viên chiến trường liên tục gửi đơn kêu cứu

Tòa án cấp phúc thẩm đã phân tích, nhận định cấp sơ thẩm chưa xem xét đầy đủ chủ thế của tội phạm trong vụ án buôn lậu; điều kiện dẫn đến các chủ thể thực hiện hành vi buôn lậu; đồng phạm và hành vi của những người thực thi công vụ về một số điều kiện bắt buộc phải có, phải đúng theo quy định của pháp luật từ việc cấp thủ tục hồi hương cho Việt kiều đến hành vi đóng dấu khống vào các hộ chiếu dẫn đến việc hợp pháp hóa số lượng 54 chiếc xe ô tô.

Cấp sơ thẩm chưa giám định thiệt hại về thất thu ngân sách, đây là yêu cầu phải có để xem xét mức độ thiệt hại về vật chất và là cơ sở pháp lý để xem xét trách nhiệm hình sự, trách nhiệm dân sự, xử lý vật chứng trong vụ án buôn lậu. Việc điều tra của cấp sơ thẩm chưa đầy đủ, Tòa án cấp phúc thấm không thể bổ sung, khắc phục được. Từ đó, cấp phúc thẩm chấp nhận một phần kháng cáo của các bị cáo Nguyễn Giang Lam, Trần Phước Thạnh, tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra lại theo thủ tục chung.

Ông Nguyễn Hữu Hạ trình bày trong đơn: Từ khi CQĐT khởi tố vụ án vụ án đến nay, con ông là Nguyễn Giang Lam một mực kêu oan. Cấp sơ thẩm không chứng minh được Lam phạm tội nên bản án sơ thẩm bị hủy để điều tra lại. Ông Hạ bức xúc: “Một điều rất lạ, 2 bị cáo đầu vụ là Vinh và Nguyên bất ngờ được thay đổi biện pháp ngăn chặn, cho tại ngoại. Trong khi đó, con ông là cựu sĩ quan Công an, có nhân thân tốt, liên tục kêu oan lại tiếp tục bị CQĐT gia hạn tạm giam 4 tháng?”

Ông Hạ lo lắng: Việc điều tra viên, kiểm sát viên có nhiều thiếu sót, làm oan con tôi như thế nào đã được TAND cấp cao tại TPHCM làm rõ, chỉ ra hàng loạt sai phạm. Thế nhưng, CQĐT, VKS vẫn để những cán bộ cũ tiến hành tố tụng, làm sao có thể đảm bảo vô tư, khách quan? Ông kiến nghị phải thay đổi người tiến hành tố tụng để việc điều tra lại đảm bảo đúng pháp luật.Người cựu phóng viên chiến trường nức nở: “Con tôi là một sĩ quan Công an, là chiến sĩ thi đua của ngành và chưa từng có sai phạm, được phong tặng Huân chương lao động. Gia đình tôi có truyền thống cách mạng, có chú và bác ruột là liệt sĩ, bà nội là Mẹ Việt Nam anh hùng. Với truyền thống gia đình, con tôi không thực hiện hành vi buôn lậu, điều đó đã được bản án phúc thẩm làm rõ. Việc điều tra thiếu sót, tắc trách đã xâm hại nghiêm trọng đến danh dự và sự tự do của con tôi”. Từ đó, ông đã liên tục gửi đơn kêu oan đề nghị CQĐT thay đổi biện pháp ngăn chặn, cho con ông được tại ngoại điều tra để tránh những hậu quả xấu có thể xảy ra do oan sai, ông Hạ cho biết.

Đây là vụ án gây xôn xao dư luận, nhiều chuyên gia pháp lý hàng đầu có ý kiến cho rằng cần giải quyết thận trọng khách quan. Nguyên Chánh tòa hình sự TANDTC Đinh Văn Quế từng nhận định về vụ án này như sau: Trong vụ án, các bị cáo chỉ lợi dụng chính sách để làm dịch vụ nhằm hưởng lợi. Quá trình điều tra trước đây, CQĐT chỉ mới chứng minh hành vi “mua bán tiêu chuẩn nhập xe ô tô của Việt kiều”, chứ chưa chứng minh được việc buôn lậu ô tô như thế nào, không chứng minh được Nguyễn Giang Lam nhờ hay móc nối với cán bộ thuộc Cục Quản lý xuất nhập cảnh để đóng dấu khống vào hộ chiếu của Việt kiều hồi hương. Cần xem xét khách quan, toàn diện để giải quyết vụ án cho đúng pháp luật.

Đơn thư kêu cứu của cựu phóng viên chiến trường Nguyễn Hữu Hạ về các vấn đề bất thường khi áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với các bị can trong quá trình điều tra lại cần được các cơ quan bảo vệ pháp luật TPHCM sớm xem xét, giải quyết.