Ủy ban Thường vụ Quốc hội khai mạc Phiên họp thứ 23: Xem xét 13 nội dung lớn trình Kỳ họp thứ 5

Sáng 9/5, tại Nhà Quốc hội, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, UBTVQH khai mạc Phiên họp thứ 23. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cùng các Phó Chủ tịch Quốc hội sẽ luân phiên điều hành Phiên họp.

Phát biểu khai mạc Phiên họp thứ 23, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, là phiên họp cuối để chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, UBTVQH sẽ cho ý kiến về dự kiến nội dung chương trình kỳ họp cùng với 13 nội dung lớn dự kiến trình Quốc hội; đồng thời xem xét quyết định nhiều nội dung quan trọng theo thẩm quyền.

Dự kiến chương trình của Phiên họp thứ 23 sẽ kéo dài trong 4 ngày (từ ngày 9/5 đến hết ngày 12/5, dự phòng sáng 13/5).

 13 nội dung lớn dự kiến trình Quốc hội xem xét, quyết định

Cụ thể, về công tác lập pháp, UBTVQH sẽ cho ý kiến về 3 dự án luật, 2 dự thảo nghị quyết của Quốc hội, gồm dự án Luật Đất đai (sửa đổi), dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 85/2014/QH13 ngày 28/11/2014 về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM) và xem xét đề nghị xây dựng dự án Luật Chuyển đổi giới tính.

Về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội cho biết, sau khi Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 4, UBTVQH đã có nghị quyết; Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan đã tổ chức lấy ý kiến của nhân dân về dự án luật rất quan trọng này. Theo báo cáo của Chính phủ và các cơ quan hữu quan, đã có trên 12 triệu lượt ý kiến của nhân dân đóng góp về dự án luật. Trong quá trình đó, Chính phủ, cũng như Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội, cơ quan chủ trì, cơ quan thẩm tra soạn thảo đã dành rất nhiều thời gian cho công tác tổng hợp, phân tích, đánh giá, nghiên cứu, tiếp thu và tiếp tục tổ chức nhiều hội thảo, nhiều tọa đàm trên phạm vi toàn quốc.

Cho biết phiên họp thứ 23 sẽ dành 1/2 ngày làm việc để tiếp tục cho ý kiến đối với dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội đề nghị UBTVQH quan tâm đến các nội dung lớn, quan trọng của dự án luật đã được nêu ra xuyêt suốt từ khi bắt đầu chủ trương thể chế hóa Nghị quyết 18-NQ/TW về các chính sách pháp luật về đất đai.

Theo Chủ tịch Quốc hội, đến nay vẫn còn một vấn đề lớn, khó như quy định như thế nào về tài chính đất đai và phương pháp định giá đất để đảm bảo tính khả thi và khi luật ban hành ra thì có thể vận hành được. Mặt khác, dự án Luật Đất đai (sửa đổi) có liên quan đến khoảng hơn 100 dự án luật khác, trực tiếp có khoảng 22 dự án luật rất quan trọng, trong đó có một số dự án luật đang được trình để Quốc hội xem xét quyết định hoặc cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 5 như dự án Luật Nhà ở, dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi)… Do đó, khi ban hành Luật Đất đai mới này thì việc sửa đổi các luật khác như thế nào để bảo đảm đồng bộ, thống nhất, khả thi.

Mặc dù dự án luật đã được đưa ra Hội nghị ĐBQH chuyên trách lần thứ 3, được các đại biểu đánh giá cao về sự nghiêm túc, công phu trong nghiên cứu, tiếp thu, giải trình của cơ quan trình và cơ quan thẩm tra, tuy nhiên vẫn nên còn rất nhiều việc phải làm, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Về dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội làm rõ, việc kéo dài Nghị quyết 42/2017/QH14 về xử lý nợ xấu chỉ được phép kéo dài tối đa cho đến hết năm 2023. Do đó, dự án luật này phải được trình tại Kỳ họp thứ 5 này và xem xét quyết định thông qua tại Kỳ họp thứ 6 để có hiệu lực từ ngày 01/01/2024, tránh khoảng trống pháp luật về nội dung này.

Lưu ý một số nội dung quan trọng của dự án luật, Chủ tịch Quốc hội đề nghị UBTVQH nghiên cứu cho ý kiến thêm về những nội dung cần phải sửa đổi, bổ sung, những nội dung cần luật hóa từ Nghị quyết 42/2017/QH14… trên cơ sở căn cứ vào việc thực tiễn hoạt động của các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng (TCTD) hiện nay, thực tiễn về tái cơ cấu, xử lý các TCTD yếu kém, xử lý nợ xấu, xử lý tình trạng sở hữu chéo, đầu tư chéo, cho vay chéo, vấn đề tài chính của các TCTD, quản lý tài chính, trách nhiệm của Bộ Tài chính, vấn đề thanh tra, kiểm tra, giám sát, quy trình đối với xử lý vi phạm của các TCTD để tránh những vấp váp từ trước đến nay, tức là đến khi sai phạm nghiêm trọng mới phát hiện ra. bên cạnh đó là nội dung về xử lý tài sản đảm bảo, xử lý tài sản xấu của các TCTD trong điều kiện bình thường, vai trò của cơ quan tố tụng như Viện kiểm sát, Tòa án đối với quản lý các tài sản đảm bảo… cùng cần phải nghiên cứu để quy định kỹ lưỡng.

Về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội cho biết, đây là một dự án luật sửa đổi, bổ sung 2 luật, liên quan đến các thủ tục visa cho công dân Việt Nam và công dân nước ngoài là nội dung không chỉ trong nước và kể cả đồng bào ta ở nước ngoài, các nước rất quan tâm. Dự kiến, dự án luật sẽ trình theo thể thức rút gọn tại một kỳ họp nên cần phải được chuẩn bị một cách kỹ lưỡng, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan, tổ chức hữu quan có liên quan, nhất là ngành văn hóa, thể thao và du lịch, ngoại giao, công an, các tổ chức, cơ quan hữu quan liên quan đóng góp thêm ý kiến, để cùng với UBTVQH cho ý kiến sâu về dự án luật này để hoàn thiện cơ sở pháp lý nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về xuất nhập cảnh, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công dân Việt Nam ở ngước ngoài xuất nhập cảnh vào Việt Nam và công dân Việt Nam trong quan hệ với nước ngoài, vừa đảm bảo an ninh chủ quyền quốc gia, vừa góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nhất là đối với ngành du lịch trong giai đoạn rất cần cú hích cho phục hồi và phát triển trong giai đoạn hiện nay.

Về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 85/2014/QH13 ngày 28/11/2014 về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn, Chủ tịch Quốc hội cho biết đây cũng là vấn đề có “2 trong 1”. Một là UBTVQH cho ý kiến về việc quyết định bổ sung nội dung này vào Chương trình xây dựng luật pháp lệnh của 2023. Đồng thời cho ý kiến về nội dung để trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp lần này, nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm các chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn tại Kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023) và HĐND các cấp tổ chức lấy phiếu tín nhiệm những chức danh do HĐND bầu, phê chuẩn vào các kỳ họp cuối năm.

Chủ tịch Quốc hội làm rõ, việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 85/2014/QH13 này là để thể chế hóa Quy định 96 của Bộ Chính trị về việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị, khắc phục một số hạn chế, bất cập trong thực tiễn và đảm bảo thống nhất với quy định của Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, đồng thời phục vụ trực tiếp cho việc tổ chức lấy phiếu tín nhiệm.

Do tính chất quan trọng của nội dung này, Đảng đoàn Quốc hội, UBTVQH đã tổ chức các phiên họp cho ý kiến bước đầu đối với những vấn đề lớn mà Ban soạn thảo có đề xuất. Chủ tịch Quốc hội cho biết, đến nay, còn một số vấn đề lớn cần xin ý kiến của UBTVQH. Cụ thể, về phạm vi điều chỉnh và tên gọi của nghị quyết để bảo đảm bao quát hết được các nội dung. Những điểm mới của nghị quyết nhất là về hệ quả của việc lấy phiếu tín nhiệm.

Mặt khác, Nghị quyết số 85/2014/QH13 liên quan đến Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND. Do đó, khi sửa Nghị quyết này thì cách thức để sửa các luật liên quan như thế nào cũng là vấn đề đặt ra.

Về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã có nghị quyết cho phép kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết 54/2017/QH14 đến hết năm 2023 và cũng giao trách nhiệm cho Chính phủ trình Quốc hội để ban hành nghị quyết mới cho TP.HCM trong thời gian sớm nhất. Vì vậy, cả Chính phủ và UBTVQH đều phấn đấu mục tiêu để trình với Quốc hội xem xét và quyết định nghị quyết mới thay thế cho Nghị quyết 54/2017/QH14 ngay tại Kỳ họp thứ 5 để sớm có thể chế, chính sách cho những vùng động lực phát triển, đầu tàu kinh tế - TP.HCM trong bối cảnh yêu cầu của phục hồi phát triển kinh tế - xã hội.

Chính phủ và Thành phố cũng đã có chuẩn bị rất công phu. Đảng đoàn Quốc hội cũng đã có 2 phiên làm việc với Thường vụ Thành ủy TP.HCM để cho ý kiến về nội dung này. Dự kiến có 8 nhóm chính sách liên quan đến 44 chính sách cụ thể, Chủ tịch Quốc hội đề nghị UBTVQH tập trung cho ý kiến về các chính sách cụ thể, nhất là những chính sách mới để để trình Quốc hội xem xét; đồng thời cho ý kiến thêm về việc ban hành các chính sách, cơ chế để thí điểm để xây dựng Thành phố Chí Minh thành trung tâm tài chính quốc tế.

Về đề nghị xây dựng dự án Luật Chuyển đổi giới tính, Chủ tịch Quốc hội cho biết, trên cơ sở ý kiến của UBTVQH tại phiên họp lần thứ 22, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Anh Trí đã hoàn thiện hồ sơ và có tờ trình mới đề nghị xây dựng dự án Luật Chuyển đổi giới tính, trước đây tên đề xuất là Luật Bản dạng giới.

Nhấn mạnh những sáng kiến lập pháp của ĐBQH phải hết sức trân trọng, trên cơ sở báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật, Ủy ban Xã hội và ý kiến của Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội đề nghị UBTVQH xem xét, cho ý kiến về hồ sơ đề nghị xây dựng dự án luật, nhất là về sự cần thiết các chính sách lớn và đánh giá tác động của chính sách được đề xuất trong đề nghị xây dựng luật để có quyết định phù hợp.

Về công tác giám sát, UBTVQH sẽ cho ý kiến tham gia về 6 báo cáo định kỳ trình Quốc hội theo quy định của pháp luật gồm: Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022, tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023; Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2021; Báo cáo tài chính nhà nước năm 2021; Báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022; Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XV; Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri đã gửi đến Kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XV.

Về quyết định vấn đề quan trọng, tại phiên họp này UBTVQH sẽ cho ý kiến để trình Quốc hội về việc xem xét tiếp tục phân bổ vốn đầu tư công trung hạn và vốn của chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội.

Chủ tịch Quốc hội chia sẻ quá trình chuẩn bị mặc dù rất tích cực nhưng cũng có những khó khăn khách quan và chủ quan khác nhau, cho nên về thời gian có trễ so với thời hạn quy định là ngày 31/3. Nếu trước ngày 31/3, nội dung này Quốc hội giao cho UBTVQH quyết định. Tuy nhiên đến nay là sau thời hạn ngày 31/3 nên phải trình Quốc hội quyết định. Chủ tịch Quốc hội đề nghị cho ý kiến để hoàn thiện hồ sơ, tờ trình để có báo cáo với Quốc hội xem xét quyết định cho phép đưa nội dung này vào chương trình của kỳ họp và xem xét đưa nội dung này vào Nghị quyết chung của kỳ họp Quốc hội.

Chuẩn bị kỹ lưỡng cho Kỳ họp thứ 5 của Quốc hội

UBTVQH tiếp tục cho ý kiến về việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 5 của Quốc hội. Chủ tịch Quốc hội cho biết vừa qua, Tổng Thư ký Quốc hội đã gửi dự kiến chương trình kỳ họp cho tất cả các ĐBQH. Đến nay đã có ý kiến đầy đủ của các Đoàn ĐBQH. Trên cơ sở đó, Ủy ban Thường vụ cho ý kiến cuối cùng về xem xét nội dung của chương trình kỳ họp và dự kiến sẽ trình với Quốc hội xem xét quyết định tại phiên họp trù bị.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, dự kiến chương trình của kỳ họp lần này là rất nặng. Trong đó chỉ riêng Chương trình xây dựng luật và pháp lệnh đã có đến 20 dự án luật và dự thảo nghị quyết có tính chất luật. Do đó, cần phải có sự chuẩn bị rất kỹ lưỡng, bảo đảm tính thuyết phục của các nội dung trình Quốc hội quyết định. Cơ quan phải tập trung cao độ để đảm bảo cho kỳ họp hoàn thành được nội dung tốt nhất.

Chủ tịch Quốc hội cho biết thêm, qua tổng hợp ý kiến của các Đoàn ĐBQH, sơ bộ cho thấy tất cả các Đoàn ĐBQH đều hoan nghênh sáng kiến của UBTVQH tổ chức kỳ họp theo phương thức chia thành 2 đợt, dành một tuần làm việc nghỉ giữa kỳ họp này để chuẩn bị kỹ lưỡng những dự án luật và nghị quyết sẽ quyết định biểu quyết tại kỳ họp này. Cách thức tổ chức đó đã giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian so với trước đây, mặc dù khối lượng xây dựng pháp luật gấp đôi khi họp bình thường nhưng cũng đã được chuẩn bị rất kỹ lưỡng, chu đáo.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại phiên họp này, sẽ xem xét thông qua dự thảo Nghị quyết của UBTVQH về chủ trương sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2023-2030 nhằm tiếp tục triển khai thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã, bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ theo từng giai đoạn. Nội dung này đã được Bộ Chính trị có kết luận và có Nghị quyết mới. Nghị quyết này sẽ là cơ sở để tiến hành việc nghiên cứu, sắp xếp theo đề nghị của từng địa phương một.

UBTVQH sẽ xem xét, quyết định việc sử dụng kinh phí để mua bù một số mặt hàng trong dự trữ quốc gia theo thẩm quyền được giao trong Luật Dự trữ quốc gia.

Theo thông lệ của phiên họp, UBTVQH sẽ xem xét báo cáo công tác dân nguyện Quốc hội tháng 4. Đây là báo cáo rất quan trọng, làm cơ sở nền tảng cho việc xây dựng báo cáo này để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5.

Nêu rõ khối lượng công việc của phiên họp thứ 23 của UBTVQH là rất lớn, thời gian rất khẩn trương và họp liên tục trong 4 ngày để cho ý kiến và quyết định đến 17 nội dung, đa số trong đó là để chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 5 của Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội đề nghị từng đồng chí Ủy viên UBTVQH phát huy tinh thần từ đầu khóa đến nay nghiên cứu rất kỹ không chỉ lĩnh vực mình phụ trách mà còn góp ý cho cả những lĩnh vực liên quan để đóng góp chung vào công tác của UBTVQH. Cùng với đó, các cơ quan của Chính phủ, cơ quan hữu quan thì cần phải bám sát lịch trình, cung cấp tài liệu kịp thời, cử cán bộ có trách nhiệm tham dự các cuộc họp để đảm bảo cho chất lượng của phiên họp đạt kết quả tốt nhất.