Nồi lá xông: Phương thuốc giải cảm dân gian đơn giản mà hiệu nghiệm

Chỉ một lát sau nồi xông đã sôi sùng sục trên bếp. Má lấy cái mền chỉ thêu hình con rồng trùm tôi cùng với nồi xông nghi ngút khói. Đó là một “tập thể” gồm đông đúc “họ hàng” nhà lá. Tôi nhìn ra có lá xả, lá bưởi, lá cam, lá quýt, lá chanh, lá ổi,  lá bạc bà, là cây bạch đàn… thậm chí lá khoai lang (?)

Hơi nóngtừ nồi xông bốc lên làm cả người tôi chìm ngập trong làn hơi nóng với mùi tinh dầu các loại tỏa ra, trộn lẫn nhau theo hơi nước vào cơ thể theo đường hô hấp, khiến tôi có cảm giác như từng mạch máu dưới da giãn nở, kích thích lưu thông khí huyết. Mồ hôi chảy ra như tắm. Bao nhiêu cảm mạo, nhức đầu, bị tống hết ra ngoài cơ thể, cảm giác hạ sốt, nói chung là khoan khoái, dễ chịu vô cùng.

Má tôi già yếu rồi đi theo ông bà, tôi vẫn giữ thói quen, cứ hễ trong nhà có ai cảm mạo nóng sốt là lại ra vườn bức nắm lá xông. Tôi còn trồng thêm cả bạc hà hương nhu, kinh giới, tía tô… cho nồi xông thêm phần phong phú.

Mười mấy năm trở về thành phố, dần dần tôi cũng ít dùng tới nồi xông giải cảm, đợt Covid-19 hoành hành dữ dội, tôi bị nhiệm bệnh. Con dâu tôi lo lắng mua đủ thứ dụng cụ y khoa trang bị tại nhà: kít xét nghiệm, máy đo nồng độ oxy, cặp nhiệt độ... Nó không quên mua cho tôi nào máy xông hơi khô, máy xông hơi ướt, máy xông mini được thiết kể nhỏ gọn, máy chạy êm ru, cắm điện vào làm nóng nhanh mà không cần đun nấu. Lá xôngdưới dạng lá khô đã được sơ chế, còn tinh dầu thì được chiết xuất sẵn thành viên đóng vĩ mua ở tiệm thuốc y dược cổ truyền.

Thời buổi dịch bệnh đi lại khó khăn thôi thì như thế cũng là đơn giản, nhanh chóng, tiện lợi hơn. Nhưng không hiểu sao tôi vẫn thấy nó không “tròn vị”, nó thiêu thiếu cái gì đó, tôi nhớ nồi lá xông giải cảm của má chồng nấu cho tôi, tôi nhớ cái mùi hương hòa quyện của họ hàng nhà lá. Mỗi lần xông tôi đều nhớ má, nhớ nồi lá xông của má.

Xông hơi giải cảm là một phương pháp đơn giản phổ biến, rẻ tiền, dễ kiếm, dễ làm. Nhưng lại là một phương thuốc quý nhờ thành phần hóa học quan trọng có trong các loại lá xông là tinh dầu, có tính chất sát khuẩn mạnh, tăng bài tiết mồ hôi, tán hàn, phát hãn, lợi thấp… giúp thanh lọc, giải bỏ độc tố bên trong cơ thể, tự điều tiết thân nhiệt trị cảm lạnh, cảm nóng, cảm hàn, các bệnh về da, tuyến mồ hôi, hệ bài tiết, chữa bệnh viêm xoang, tiêu chảy… 

Mùi của các loại thảo dược, tinh dầu tự nhiênkích thích hệ thần kinh còn mang đến cảm giác thoải mái tinh thần cho người bệnh. Ngày nay, ngoài việc chữa bệnh, xông hơi còn được biết đến như một hình thức giảm cân, làm đẹp da được rất nhiều phụ nữ ưa chuộng  

Tuy nhiên cũng cần lưu ý khi sử dụng phương pháp xông hơi để trị bệnh hoặc làm đẹp.

Trước hết là nên chọn phòng kín gió, tốt nhất là không mặc quần áo, trùm kín chăn sau đó từ từ mở nắp nồi xông, thăm dò xem độ nóng nào phù hợp, không nên mở vung một lần khiến hơi nóng bay lên nhiều quá sẽ làm bỏng. Khi xông nhớ hít thở mạnh để tinh chất dầu bay hơi xâm nhập vào phế nang. Thời gian xông ít nhất là 10 phút và không được quá 30 phút, tùy theo mức chịu đựng của người bệnh.

Chỉ nên điều trị bằng cách xông hơi trong vòng từ 1- 2 ngày, mở lối cho khí độc thoát ra ngoài. Nếu cảm đã bị nhiễm sâu và kéo dài nên đi khám bác sĩ.

Những người bị bệnh huyết áp cao, tim mạch, mắc bệnh ngoài da, phụ nữ mang thai, những người hay ra mồ hôi, mất máu nhiều, mới ốm dậy, người cao tuổi, trẻ em không nên sử dụng phương pháp này.

Với người khỏe mạnh chọn xông hơi như là một phương pháp thải độc và giảm cân, làm đẹp, mỗi tuần chỉ cần một lần sẽ cho kết quả tốt nhất. Thời gian một lần xông hơi chỉ nên kéo dài từ 5 - 10 phút.