Khai thác "lậu" hơn 3 triệu tấn than, thu lợi cả trăm tỷ

Trong vụ án này, bị cáo Châu Thị Mỹ Linh (sinh năm 1970), Tổng giám đốc Công ty cổ phần Yên Phước được xác định là chủ mưu, bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về thăm dò khai thác tài nguyên” và “Mua bán trái phép vật liệu nổ”. Bị cáo Linh bị cáo buộc là chủ mưu, câu kết cùng Công ty Đông Bắc Hải Dương khai thác thực tế hơn 3 triệu tấn than và khoáng sản đi kèm, thu lợi bất chính hơn 151 tỷ đồng.

Trả lời Hội đồng xét xử, bị cáo Châu Thị Mỹ Linh cho biết, trong quá trình làm việc, ký kết với Đông Bắc Hải Dương để khai thác than, chủ yếu bị cáo làm việc với Bùi Hữu Giang và Bùi Hữu Thanh (là hai anh em sinh đôi, cổ đông Công ty Đông Bắc Hải Dương).

“Giang và Thanh giống nhau quá, nên khi làm việc đôi lúc bị cáo không phân biệt được rõ. Nhóm này có nhiều người nhưng bị cáo làm việc chính với Giang và Thanh. Chỉ biết Giang làm nhiệm vụ chính là khai thác, còn Thanh bàn bạc với bị cáo là muốn mua lại than từ mỏ. Về nội dung hợp đồng ký kết khai thác 400.000 tấn than/năm, thực sự trong tâm thức bị cáo chỉ nghĩ là đó là hợp đồng nguyên tắc”, bị cáo Linh khai nhận.

Trong vụ án này, hai anh em Bùi Hữu Thanh và Bùi Hữu Giang bị đưa ra xét xử về tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên” và “Mua bán trái phép hóa đơn”.

Về giá tiền, bị cáo Châu Thị Mỹ Linh khai bán cho Đông Bắc Hải Dương là 450.000 đồng một tấn than thành phẩm. “Cơ bản thì Công ty Yên Phước chỉ cho Đông Bắc Hải Dương thuê mỏ để khai thác, không phải là bán mỏ” - Châu Thị Mỹ Linh khai.

Bị cáo Châu Thị Mỹ Linh thừa nhận đã nhận số tiền khoảng 120 tỷ đồng từ Đông Bắc Hải Dương từ tiền bán than tại mỏ Minh Tiến: “Bị cáo nhận nhiều lần, có lúc nhiều thì 5 tỷ đồng. Tổng số tiền đến năm 2021 là 90,3 tỷ đồng. Sau đó Đông Bắc Hải Dương xin nợ lại hơn 27 tỷ. Tổng cộng khoảng 120 tỷ đồng.”

Liên quan tới hoạt động nổ mìn vượt quá quy định để khai thác than, bị cáo Linh cho rằng không biết việc này, chỉ giao cho Thuyên thực hiện việc nổ mìn và giao trách nhiệm từng phần.

Cáo trạng trước đó xác định, thông qua Đàm Hương Huệ, nguyên Giám đốc Công ty TNHH Uyên Hiển giới thiệu, Bùi Hữu Thanh và Bùi Hữu Giang (là thành viên góp vốn vào Công ty Đông Bắc Hải Dương) đã đưa ra đề nghị muốn công ty này trực tiếp khai thác và mua toàn bộ số than khai thác được tại Mỏ than Minh Tiến và được Châu Thị Mỹ Linh đồng ý.

Hai bên thống nhất ký hợp đồng có thời hạn 5 năm, trong đó, Công ty Đông Bắc Hải Dương đầu tư thêm phương tiện, nhân công khai thác đạt công suất tối thiểu 400.000 tấn than/năm; Công ty Yên Phước được hưởng lợi 150.000 đồng/tấn than, 90.000 đồng/tấn bã sàng, 50.000 đồng/m3 đá đen được khai thác.

Quá trình điều tra, cơ quan chức năng xác định, Công ty Đông Bắc Hải Dương đã khai thác và vận chuyển ra khỏi Mỏ than Minh Tiến 1.145.933 tấn than; 330.714 m3 bã sàng; 89.066 m3 đá đen.

Để che giấu hoạt động khai thác than trái phép, vượt quá trữ lượng, Châu Thị Mỹ Linh và Công ty Đông Bắc Hải Dương đã tạo lập khống các hợp đồng khai thác than với sản lượng 8.000 tấn/năm; hợp đồng mua bán thành phẩm sau khai thác, và nhiều hóa đơn, chứng từ, nhằm hợp thức việc kê khai, báo cáo với các cơ quan chức năng.

Để che giấu hoạt động khai thác than trái phép, vượt quá trữ lượng, Châu Thị Mỹ Linh và Công ty Đông Bắc Hải Dương đã tạo lập khống các hợp đồng khai thác than với sản lượng 8.000 tấn/năm; hợp đồng mua bán thành phẩm sau khai thác, và nhiều hóa đơn, chứng từ, nhằm hợp thức việc kê khai, báo cáo với các cơ quan chức năng.

Tính đến thời điểm bị khởi tố, nhóm người này đã khai thác tổng số hơn 3 triệu tấn than cùng khoáng sản đi kèm. Trong đó, có 2,7 triệu tấn than; 420.000 mét khối bã sàng và đá đen. Quá trình điều tra xác định, tổng số tiền thu lợi bất chính của hai nhóm Công ty Yên Phước và Công ty Đông Bắc Hải Dương là hơn 375 tỷ đồng.

Ở vụ án này, cùng hầu Tòa còn có nhiều cựu lãnh đạo tại tỉnh Thái Nguyên như: Ông Nguyễn Thanh Tuấn - nguyên Giám đốc Sở Tài Nguyên - Môi trường; Nguyễn Thế Giang - nguyên Phó Giám đốc Sở Tài Nguyên - Môi trường, Nguyễn Ngô Quyết - nguyên Bí thư Huyện ủy Phú Bình bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.