Kéo dài thời gian thu hồi đất sân bay Long Thành

Sáng 26/10, tiếp tục Kỳ họp thứ 6, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, tổng mức đầu tư Dự án được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết 53/2017/QH14 là 22.938 tỷ đồng. Diện tích đất thu hồi là 5.399,35 ha. Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021.

Về thay đổi, theo Tờ trình của Chính phủ, giảm tổng mức đầu tư dự án từ 22.938 tỷ đồng xuống 19.207,504 tỷ đồng (giảm 3.730,496 tỷ đồng); giảm diện tích đất thu hồi từ 5.399,35 ha xuống 5.317,35 ha (giảm 82 ha). Trong đó, diện tích đất của Dự án Sân bay Long Thành là 5.000 ha; diện tích đất khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn là 284,7 ha (tăng 2,35 ha); tăng diện tích đất tái lập hạ tầng ngoài ranh giới Cảng hàng không 32,65 ha. Tiếp đó, giảm không thực hiện đầu tư đối với diện tích đất Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn 97 ha và giảm diện tích đất khu nghĩa trang 20 ha.

Bộ trưởng Bộ GTVT cho biết: "Nội dung điều chỉnh thời gian thực hiện dự án kéo dài thời gian bố trí vốn đến năm 2024 thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Do đó, Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, thông qua để có cơ sở triển khai các công việc tiếp theo".

Nêu lý do điều chỉnh, ông Nguyễn Văn Thắng cho rằng, do tiến độ thực hiện dự án chưa đáp ứng yêu cầu Nghị quyết số 53/2017/QH14 của Quốc hội bởi trong 2 năm 2020, 2021 dịch COVID-19 diễn biến phức tạp nên việc phối hợp với người dân trong đo đạc, kiểm đếm, lên phương án bồi thường đất gặp rất nhiều khó khăn, bị kéo dài.

Bên cạnh đó, nhiều hộ dân bị vướng mắc về giấy tờ đất (chuyển nhượng viết tay, vô chủ,...), cần phải kéo dài thời gian xác minh và gặp nhiều khó khăn trong công tác đền bù. Đối với các dự án có cấu phần xây dựng, ngoài các nguyên nhân nêu trên còn do giá cả vật tư, vật liệu tăng cao; nguồn cung ứng sản xuất vật tư, vật liệu bị đứt gãy; lực lượng lao động khan hiếm sau giãn cách đã ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện.

Về kéo dài thời gian giải ngân vốn, Bộ trưởng Bộ GTVT cho biết, tổng mức đầu tư dự án kiến nghị điều chỉnh là 19.207,504 tỷ đồng; lũy kế giải ngân đến thời điểm hiện nay là 16.697,132 tỷ đồng. Như vậy, nhu cầu vốn để tiếp tục thực hiện, hoàn thành dự án là 2.510,372 tỷ đồng.

Chính phủ kiến nghị đưa vào Nghị quyết Quốc hội: “Cho phép kéo dài thời gian thực hiện Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng Hàng không quốc tế Long Thành và giải ngân 2.510,372 tỷ đồng (trong đó bao gồm 1.543,623 tỷ đồng thuộc kế hoạch vốn năm 2021 và 966,749 tỷ đồng thuộc kế hoạch vốn năm 2020) đến hết năm 2024”.

Trình bày báo cáo thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhận định tiến độ triển khai thực hiện dự án là rất chậm, không đáp ứng yêu cầu đặt ra.

Do đó, cần thiết phải điều chỉnh thời gian thực hiện dự án và cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn để Kho bạc Nhà nước tiếp tục giải ngân đối với khối lượng đã hoàn thành của các dự án thành phần; chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ các hộ dân còn lại của dự án.

Ủy ban Kinh tế nhất trí với kiến nghị cho phép kéo dài thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024 nhưng đề nghị đánh giá việc tạm ứng ngân sách địa phương chi trả cho các kinh phí liên quan của dự án từ năm 2021 đến 2023.

Bên cạnh đó, cơ quan thẩm tra muốn làm rõ việc điều chỉnh về thời gian chuẩn bị và thực hiện dự án “đến hết năm 2024” thay vì “hoàn thành trước năm 2021” ảnh hưởng như thế nào đến thời gian và lộ trình thực hiện giai đoạn 1 của dự án.

Do đó, đề nghị Chính phủ sớm đề xuất phương án điều chỉnh thời hạn hoàn thành giai đoạn 1 của dự án mà Quốc hội đã đặt ra tại Nghị quyết số 94/2015/QH13 và báo cáo Quốc hội về nội dung này.

Cũng theo ông Thanh, có ý kiến đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu, đánh giá chi tiết hơn tỉ lệ hoàn thành của các dự án thành phần có cấu phần xây dựng để làm cơ sở định lượng thời gian gia hạn phù hợp.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc UBND tỉnh Đồng Nai trong việc thúc đẩy thực hiện giải ngân dự án bảo đảm hoàn thành đúng tiến độ.

Đồng thời đề nghị rà soát, có giải pháp phù hợp, đánh giá kỹ lưỡng về tính khả thi, hiệu quả của việc điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án khi thời gian từ nay đến hết năm 2024 (còn khoảng hơn 1 năm) với nhiều nội dung cần hoàn thành; phân kỳ cụ thể tiến độ thực hiện làm cơ sở điều chỉnh thời điểm kết thúc Dự án.