Họ hàng "từ mặt" vì cách xác định mục đích sử dụng đất

Theo phản ánh của bà Đỗ Thị Gái (SN 1964, ngụ phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân), phần có diện tích 350m2 nằm trong khu đất có diện tích 1.807m2 thửa đất số 47, tờ bản đồ 46 (tài liệu 2005) tại KP2, phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân là phần đất thổ mộ của gia tộc họ Phạm.

Về nguồn gốc, phần đất trên do cụ Phạm Văn Nghi (cố ngoại bà Gái) khai phá và sử dụng. Năm 1960, cụ Nghi mất được chôn cất trên chính phần đất 350m2 này. Sau đó, những người trong dòng tộc họ Phạm qua đời đều được an nghỉ tại đây.

Năm 1999, ông P.T.Đ (gọi cụ Nghi bằng cố nội) làm thủ tục xin cấp GCNQSDĐ đối với khu đất 1.807m2 (bao gồm cả phần đất thổ mộ 350m2) và được UBND huyện Bình Chánh (nay là quận Bình Tân) đồng ý, cấp Giấy chứng nhận số 2480/QSDĐ, mục đích sử dụng đất thổ vườn.

Theo bà Gái, ông Đ. xin cấp và được cấp sổ không thông báo cho mọi người trong dòng tộc biết. Mãi tới năm 2018, một số người mới phát hiện sự việc và có đơn yêu cầu UBND phường Bình Hưng Hòa B, UBND quận Bình Tân xem xét lại việc cấp giấy chứng nhận cho ông Đ.

Ngày 3/10/2018, UBND quận Bình Tân đã có Công văn số 2938/UBND thông tin về kết quả giải quyết đơn của bà Đỗ Thị Gái.

Cụ thể, nội dung văn bản nêu rõ: Qua xác minh các hộ dân sinh sống lâu năm gần khu đất 1.807m2 được UBND huyện Bình Chánh cấp GCNQSDĐ số 2480 cho ông P.T.Đ ngày 1/12/1999, thì khu đất này do cha mẹ ông Đ. sử dụng từ năm 1976 (không tính phần đất thổ mộ của gia tộc họ Phạm diện tích 350m2). Đến năm 1999, ông Đ. được cấp GCNQSDĐ có thể hiện phần đất thổ mộ gia tộc họ Phạm.

Hiện trạng hiện nay, khu đất được chia làm 2 phần: Phần đất thổ mộ họ Phạm được xây dựng bờ rào bao quanh, trên khu đất có khoảng 20 ngôi mộ. Phần còn lại đã xây dựng nhà ở của anh chị em gia đình ông Đ.

UBND quận Bình Tân cũng xác định, khu mộ của gia tộc họ Phạm đã hình thành từ khoảng năm 1976, có trước khi UBND huyện Bình Chánh cấp giấy chứng nhận cho hộ ông P.T.Đ.

Qua xem xét hồ sơ, căn cứ vào báo cáo của Phòng Tài nguyên - Môi trường quận và UBND phường Bình Hưng Hòa B; UBND quận Bình Tân xác định việc cấp giấy CNQSDD số 2480 cho ông Đ. vào năm 1999 luôn cả phần đất thổ mộ của gia tộc họ Phạm diện tích 350m2 là có sai sót.

Do khu đất đã được cấp giấy chứng nhận cho ông Đ. và đã cập nhật biến động giảm diện tích, căn cứ Luật Đất đai năm 2013, UBND quận Bình Tân đã đề nghị bà Gái liên hệ Tòa án nhân dân để được giải quyết theo thẩm quyền.

Còn phía ông P.T.Đ cho rằng, không có căn cứ để xác định việc UBND huyện Bình Chánh cấp GCNQSDĐ số 2480 cho ông là có sai sót, do đó đề nghị UBND quận Bình Tân hủy bỏ công văn số 2938/UBND.

Bà Đỗ Thị Gái sau đó đã khởi kiện UBND quận Bình Tân ra TAND TP. HCM, yêu cầu tòa án hủy GCNQSDD số 2480/QSDĐ mà UBND quận Bình Chánh cấp cho ông P.T.Đ.

TAND TP. HCM, trong quá trình giải quyết vụ án, cho rằng bà Gái không đưa ra được tài liệu, chứng cứ để chứng minh, việc UBND huyện Bình Chánh (nay là quận Bình Tân) cấp GCNQSDD cho ông Đ. đối với phần thổ mộ gia tộc họ Phạm đã xâm phạm tới quyền và lợi ích hợp pháp của bà Gái. Đồng thời, bà Gái không chứng minh được các thành viên gia tộc đều phản đối việc ông Đ. được cấp giấy chứng nhận cũng như thống nhất việc khởi kiện của bà Gái.

Do đó, TAND TP. HCM đã ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án. Bà Gái sau đó đã kháng cáo lên Tòa án Cấp cao tại TP. HCM, tuy nhiên kết quả không thay đổi.

Trao đổi với phóng viên, bà Gái cho biết, bà và gia đình không có mục đích tranh chấp phần đất thổ mộ, chỉ muốn phần đất này được công nhận là đất nghĩa địa, thổ mộ đúng với thực tế.

“Đây là phần đất thổ mộ, là nơi chôn cất, an nghỉ của những người đã khuất trong dòng tộc. Nay được cấp giấy cho cá nhân với mục đích sử dụng đất thổ vườn. Đồng nghĩa với việc được mua bán, chuyển nhượng nên khiến chúng tôi rất lo lắng. Đây là đất thổ mộ chung của dòng họ Phạm, không phải riêng của cá nhân nào sử dụng”, bà Gái cho hay.

Bà Gái cũng cho biết, bà rất buồn lòng, vì vấn đề đất đai này mà anh em, họ hàng từ mặt nhau, đây là việc mà bản thân bà không hề mong muốn.