Đầu tư bất động sản ra sao trong thời gian tới?

Trong bài viết này, ông Neil MacGregor, Giám đốc Điều hành của Savills Việt Nam, sẽ phân tích hiệu suất đầu tư năm 2023 và những điều đang chờ đợi các nhà đầu tư trong hai năm tới.

Bền bỉ trước bối cảnh thách thức

Năm 2023, thị trường bất động sản Việt Nam đã phải trải qua áp lực kinh tế toàn cầu và các thách thức toàn cầu cũng như nội địa. Tình trạng lãi suất cao làm suy thoái nền kinh tế thế giới, gieo rắc những bất ổn cho các nhà đầu tư. Lạm phát gia tăng cũng gây áp lực lên chi tiêu hộ gia đình; lĩnh vực sản xuất ghi nhận mức tồn kho cao, đơn đặt hàng sản xuất giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến ngành tăng trưởng chủ chốt của Việt Nam.

Cùng với đó, sự chậm trễ trong việc phê duyệt các dự án nhà ở làm trì hoãn việc triển khai đầu tư, ảnh hưởng đến tâm lý thị trường. Tuy nhiên, nhu cầu sở hữu nhà ở vẫn mạnh mẽ nhờ quá trình đô thị hóa trên cả nước, nguồn dân số đông và nhu cầu cấp thiết về nhà ở ở các thành phố lớn. Những nỗ lực của Chính phủ trong hai năm qua đã đạt tiến triển trong quản lý và giải quyết vấn đề này, xây dựng niềm tin về một tương lai tốt đẹp hơn.

Bất chấp những thách thức trên toàn cầu, thị trường văn phòng tại TP.HCM vẫn duy trì tỷ lệ lấp đầy cao và tốc độ tăng trưởng giá thuê ổn định. Thị trường văn phòng TP.HCM là một trong những điểm sáng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Những tòa văn phòng cao cấp đạt chứng chỉ xanh cũng giúp đảm bảo tỷ lệ lấp đầy và giá thuê cao.

Theo Báo cáo ESG Việt Nam 2023 của Savills, có 20 tòa nhà văn phòng có chứng chỉ LEED hoặc Green Mark tại Việt Nam. Mười bảy trong số đó ở TP.HCM, chiếm khoảng 25% tổng cung văn phòng hiện tại và dự kiến sẽ tăng lên 31% vào năm 2026. Sau một thời gian phục hồi chậm, ngành du lịch năm 2023 đã ghi nhận công suất hoạt động mạnh mẽ với hiệu suất khách sạn ở Hà Nội và TP.HCM trở lại mức trước đại dịch Covid-19.

Thách thức và cơ hội

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn, thị trường bất động sản đã giữ được sự bền bỉ cũng như sẵn sàng tận dụng các chính sách và chuyển biến kinh tế tích cực. Hai năm tới được dự kiến sẽ là giai đoạn sôi động của lĩnh vực M&A tại Việt Nam. Trong khu vực, lượng giao dịch bất động sản đã giảm mạnh, để lại nguồn vốn đầu tư sẵn có đáng kể. Mặc dù lãi suất cao, triển vọng tăng trưởng và lợi suất tương đối cao của Việt Nam vẫn thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Trong năm 2023, Savills Việt Nam vẫn tiếp tục nhận được sự quan tâm mạnh mẽ từ các nhà đầu tư muốn tham gia vào thị trường tiềm năng này.

Trong bối cảnh nguồn cung nhà ở khan hiếm, bất kỳ nhà đầu tư nào đủ năng lực ra mắt dự án đều có thể khai thác nhu cầu cao của thị trường lúc này, đặc biệt là phân khúc khách hàng tầng lớp trung lưu đang gia tăng.

Ở phân khúc văn phòng, tại TP.HCM mặc dù nguồn cung các dự án Hạng A mới khá dồi dào nhưng hiệu suất cho thuê tích cực cho thấy vẫn còn cơ hội cho các nhà đầu tư và nhà phát triển văn phòng trong tương lai. Những bên cung cấp hoặc tái định vị tòa nhà văn phòng đạt chứng chỉ xanh sẽ thu hút được mức giá thuê cao.

Thách thức lớn của các nhà đầu tư bất động sản tại Việt Nam lúc này là những trở ngại về thủ tục hành chính, đặc biệt là trong việc giải quyết các khoản phí sử dụng đất. Cùng với đó, các nhà đầu tư hiện nay đang hết sức cẩn trọng về quyền sở hữu pháp lý của dự án, đảm bảo có một lộ trình rõ ràng để đạt được phê duyệt cần thiết từ Chính phủ. Việc giải quyết phí sử dụng đất và phê duyệt quy hoạch 1/500 là những yếu tố quan trọng nhất đối với các dự án phát triển nhà ở.

Hiện tại, có ít dự án có quyền sở hữu hợp pháp rõ ràng và có đủ các phê duyệt cần thiết để phát triển, ít nhiều dẫn đến những khó khăn đối với việc các nhà đầu tư tham gia thị trường. Điều này cũng đã gây ra tình trạng khan hiếm về tín dụng, khi các ngân hàng gặp khó khăn trong việc có được tài sản thế chấp cần thiết để cho vay cho các dự án bất động sản. Những thay đổi trong tiến độ hoàn thành các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng làm tăng sự phức tạp trong việc xác định thời điểm tối ưu cho quá trình phát triển dự án bất động sản.

Trong khi những thay đổi trong khung pháp lý vẫn chưa được triển khai đầy đủ, các cơ quan chính quyền địa phương vẫn ngần ngại trong quá trình thực hiện. Cho đến khi có những thay đổi và tiến triển rõ trong việc giải quyết phí sử dụng đất và cấp chứng nhận quyền sử dụng đất, việc hoàn thành các hoạt động M&A vẫn sẽ tiếp tục gặp khó khăn. Một ví dụ đáng chú ý là đối với các sản phẩm condotel, nơi các cơ quan chính quyền địa phương vẫn còn do dự trong việc cấp chứng nhận cho các dự án mặc dù có những giải thích rõ ràng trong khung pháp luật.

Nền kinh tế vững mạnh của đất nước được thúc đẩy bởi dân số đông đảo, sự phát triển cơ sở hạ tầng, đô thị hóa, khoản đầu tư dồi dào từ nước ngoài (FDI) và tầng lớp trung lưu đang phát triển nhanh chóng. Nếu khung pháp luật cho phép, dự kiến hoạt động M&A bất động sản sẽ bùng nổ trong hai đến ba năm tới.

Hầu hết các khoản đầu tư đến từ các quốc gia châu Á như Singapore, Hàn Quốc, Thái Lan, Malaysia và Nhật Bản. Những quốc gia này đã là những nhà đầu tư tích cực tại Việt Nam và dự kiến sẽ tăng cường đầu tư trong hai đến ba năm tới, bên cạnh tiềm năng từ các nhà đầu tư Trung Đông. Đặc biệt, ngành công nghiệp của Việt Nam sẽ hưởng lợi từ nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA), tạo cơ sở đầu tư đa dạng và tăng đầu tư vào sản xuất và bất động sản công nghiệp.