Cá tra Việt "vượt mặt" đối thủ nặng ký thế nào

Cá tra Việt đang đối mặt với nhiều giống cá khác trên thị trường xuất khẩu. Để giành lại thị phần và vượt qua các đối thủ này, ngành cá tra cần có những thay đổi quyết liệt và toàn diện.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, các thị trường Trung Quốc, Mỹ, EU, CPTPP là các điểm đến lớn nhất của cá tra Việt Nam. Song các thị trường này cũng tiêu thụ các loài cá thịt trắng khác, là những đối thủ “nặng ký” của cá tra Việt Nam.

Đầu tiên phải kể đến cá tuyết (cod), đây được coi là "vua" của các loại cá, cá tuyết có giá trị thương hiệu cao, chất lượng thịt tốt, giá trị dinh dưỡng dồi dào. Tại Mỹ, cá tuyết cod là loài cá thịt trắng được tiêu thụ nhiều nhất, đặc biệt là phile cá tuyết đông lạnh mã HS 030471. Năm 2023, NK sản phẩm này vào Mỹ đạt 475 triệu USD, giảm 22% so với cùng kỳ, chiếm 27% trong tổng cá thịt trắng Mỹ nhập khẩu từ thế giới.

Tiếp đó là cá minh thái (Hake) là một lựa chọn thay thế tốt cho cá tuyết với vị ngọt, ít béo và giá cả phải chăng và ổn định hơn so với các loài cá khác. Trung Quốc là thị trường rất ưa chuộng loại cá này.

Mặt hàng cá rô phi cũng giàu protein và các axit amin thiết yếu, giá thành của cá rô phi thường khá cạnh tranh trên thị trường. Cá rô phi, đặc biệt là sản phẩm phile cá rô phi đông lạnh là sản phẩm được ưa thích tại Mỹ, chỉ sau phile cá tuyết. Cá basa cũng có nhiều điểm tương đồng với cá tra, nhưng cá basa thường có kích thước lớn hơn và thịt dày hơn; chất lượng thịt của cá basa không đồng đều và thương hiệu chưa được xây dựng mạnh như cá tra.

Theo đánh giá của VASEP, cá tra Việt Nam thường có giá thành thấp hơn so với các loại cá thịt trắng khác, giúp thu hút được nhiều khách hàng, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi. Việt Nam là một trong những nước sản xuất cá tra lớn nhất thế giới, đảm bảo nguồn cung ổn định cho thị trường. Không chỉ vậy, cá tra được chế biến thành nhiều sản phẩm khác nhau, đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng. Thêm vào đó, Việt Nam có vị trí địa lý thuận lợi, giúp giảm chi phí vận chuyển và rút ngắn thời gian giao hàng.

Tuy nhiên, chất lượng sản phẩm cá tra còn chưa đồng đều, còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như giống, thức ăn, môi trường nuôi trồng. Việc các thị trường thay đổi chính sách trong khi chi phí sản xuất cá tra ngày càng tăng do giá nguyên liệu đầu vào tăng, chi phí nhân công tăng, cũng ảnh hưởng đến xuất khẩu cá tra. Ngoài ra, cá tra Việt Nam còn phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các quốc gia sản xuất cá da trơn khác như Ấn Độ, Bangladesh, Indonesia.

Để vượt qua các đối thủ cạnh tranh, chuyên gia VASEP cho rằng, cá tra Việt Nam cần tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế, xây dựng thương hiệu để tạo dựng hình ảnh tích cực cho cá tra Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần đa dạng hóa thị trường, tìm kiếm các thị trường mới, đặc biệt là các thị trường cao cấp, cũng như phát triển các sản phẩm giá trị gia tăng có giá trị cao hơn. Đầu tư vào công nghệ, áp dụng các công nghệ hiện đại vào sản xuất, chế biến và bảo quản cá tra; tập trung vào phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và đảm bảo phúc lợi cho người lao động...