Thao túng thị trường chứng khoán có thể bị phạt tù

Trả lời:

I. Thao túng thị trường chứng khoán

Theo quy định tại khoản 3 Điều 12 Luật Chứng khoán 2019 và khoản 2 Điều 3 Nghị định 156/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 (NĐ 156) thì thao túng thị trường chứng khoán được hiểu như sau:

Thao túng thị trường chúng khoán là: Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng để thực hiện việc mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo; giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác mua, bán để thao túng giá chứng khoán; kết hợp hoặc sử dụng các phương pháp giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để thao túng giá chứng khoán (khoản 3 Điều 12 Luật Chứng khoán 2019).

Thao túng thị trường chứng khoán là việc thực hiện hành vi bị nghiêm cấm dưới đây (khoản 2 Điều 3 Nghị định 156):

- Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo.

- Đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua, bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo.

- Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường.

- Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán.

- Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó.

- Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.

Như vậy, thao túng thị trường chứng khoán là hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Người có hành vi vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật. 

II. Xử lý vi phạm

1. Xử phạt hành chính

Theo quy định tại Điều 36 NĐ 156 và khoản 30 Điều 1 Nghị định 12/2021/NĐ-CP ngày 24/02/2021 (NĐ 12) thì cá nhân, tổ chức có hành vi thao túng thị trường chứng khoán nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự bị xử phạt hành chính như sau:

Phạt tiền 10 lần khoản thu trái pháp luật nhưng không thấp hơn 3.000.000.000 đồng đối với tổ chức, 1.500.000.000 đồng đối với cá nhân.

Trường hợp không có khoản thu trái pháp luật hoặc mức phạt tính theo khoản thu trái pháp luật thấp hơn 3.000.000.000 đồng đối với tổ chức, thấp hơn 1.500.000.000 đồng đối với cá nhân thì áp dụng mức phạt tiền là 3.000.000.000 đồng đối với tổ chức, 1.500.000.000 đồng đối với cá nhân.

Ngoài ra còn áp dụng Hình phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả:

- Đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ chứng khoán có thời hạn từ 01 - 03 tháng đối với công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán hoặc công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam có hành vi vi phạm nêu trên;

- Tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề chứng khoán có thời hạn từ 18-24 tháng đối với người hành nghề chứng khoán có hành vi vi phạm.

- Buộc nộp lại khoản thu trái pháp luật có được do thực hiện hành vi vi phạm.

2. Xử lý hình sự

Theo quy định tại Điều 211 Bộ luật hình sự hiện hành, cá nhân, pháp nhân thương mại có hành vi thao túng thị trường chứng khoán có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự như sau:

Người nào thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều 211 thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Trường hợp thực hiện hành vi phạm tội có tổ chức, thu lợi bất chính 1,5 tỷ đồng trở lên, gây thiệt hại cho nhà đầu tư 3 tỷ đồng trở lên hoặc tái phạm nguy hiểm thì bị phạt tiền từ 2.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Pháp nhân thương mại phạm tội thì tùy vào mức độ có thể bị xử phạt tiền lên đến 10 tỷ đồng hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.