Tranh luận cách hiểu từ “bay” làm nóng phiên tòa xứ Thanh

Trong 2 ngày 20 và 21/12, TAND huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án “Chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy”, theo Điều 256, Bộ luật Hình sự. Ở cấp phúc thẩm, TAND tỉnh Thanh Hóa đã chấp nhận kháng cáo của bị cáo Hoàng Thị Liên (SN 1979, trú tại khu 4, thị trấn Hồi Xuân, huyện Quan Hóa) trả hồ sơ vụ án để điều tra, xét xử lại theo thủ tục chung do rất nhiều tình tiết trong vụ án cần được làm sáng tỏ.

Bay là “mày” hay “bay lắc ma túy”?

Tình tiết đáng chú ý trong vụ án này là cáo buộc của Viện kiểm sát Nhân dân huyện Quan Hóa cho rằng, bị cáo Liên nhắn tin cho Phạm Thị V tới phục vụ phòng karaoke với nội dung phục vụ “phòng bay”, cụm từ này mang ý nghĩa “phòng hát có sử dụng trái phép chất ma túy”.

Với cáo buộc này, Viện kiểm sát cho rằng, bị cáo Liên biết nhóm (16 người) người sử dụng ma túy trong phòng hát karaoke do mình làm chủ vào đêm ngày 30/06/2020, nhưng làm ngơ vì mục đích kiếm tiền, không trình báo cơ quan Công an.

Theo cáo trạng, khoảng 20h ngày 30/6/2020, Tống Văn Hòa gọi điện thoại cho bị cáo Liên để đặt phòng hát karaoke. Hòa yêu cầu Liên sắp xếp cho 2 nữ nhân viên phục vụ phòng hát, là Phạm Thị V và Phạm Thị P, đều đang là học sinh 1 trường THPT trên địa bàn.

Khoảng 20h22 cùng ngày, Liên sử dụng tài khoản Zalo nhắn tin cho V với nội dung nguyên văn: "Làm phòng bay có làm k”, V nhắn tin lại: "Phòng bay của hội nào ạ”, Liên nhắn lại cho V: "Đen samgs mai luôn", "Thành phố”, V nhắn trả lời Liên: "Ho quá kb có bị sao k” Liên nhắn trả lời: "K sao", "Hôm qua chú ly đươc bo nhiêu lăm” V trả lời: “1 mình cháu, cháu ngại xuống quá”, "Xuống sợ bị bắt chơi".

Sau đó, cả V và P được bạn trai của Liên đón bằng xe máy đến phục vụ tại phòng karaoke. Tới 5h15 sáng ngày 01/7/2020, Công an huyện Quan Hóa tiến hành kiểm tra cơ sở kinh doanh karaoke - Nhà nghỉ Hà Linh 2, qua kiểm tra, Công an phát hiện tại phòng hát karaoke số 201 tầng 2 có 10 người đang có biểu sử dụng ma túy. Kết quả test nhanh của Trung tâm y tế huyện Quan Hóa cho thấy, có tới 16 người dương tính ma túy MET (ma túy đá) và MDMA (thuốc lắc). Sau đó, Cơ quan CSĐT huyện Quan Hóa đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Hoàng Thị Liên, về hành vi “Chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy”.

Khai trước HĐXX, bị cáo Liên nói mình nhắn tin cho Phạm Thị V với nội dung “Làm phòng bay có làm k”, có nghĩa là “làm phòng bay (mày) có làm không” chứ không phải là “làm phòng hát có sử dụng trái phép chất ma túy” như cáo trạng đã truy tố.

Để đảm bảo khách quan, nhân chứng Phạm Thị V và Phạm Thị P được triệu tập tới phiên tòa, quá trình lấy lời khai tại tòa 2 nhân chứng được cách ly theo đề nghị đại diện Viện kiểm sát.

Trả lời HĐXX, Phạm Thị V cho biết, không có mối quan hệ gì với bị cáo Liên, về nội dung tin nhắn, V xác nhận có nhắn tin lại cho bị cáo Liên và từ “bay” trong tin nhắn theo ý hiểu của V là “phòng hát có sử dụng chất ma túy”. Về 2 từ “phòng bay”, V nói chỉ hiểu theo ý hiểu của mình do trước đó nghe được “phòng bay” có nghĩa là “phòng hát có sử dụng ma túy”. Tin nhắn trả lời bị cáo Liên “Xuống sợ bị bắt chơi”, theo V là chơi ma túy, nhưng V một mực khẳng định trước đó không sử dụng ma túy và không sử dụng trước ngày 30/6/2020. Lý giải về việc mình dương tính với ma túy tại phòng hát đêm đó, V nói do mình uống coca có chứa chất ma túy mà người trong nhóm của Hòa đưa cho chứ bản thân không sử dụng.

Ngược lại, nhân chứng Phạm Thị P (là bạn của V) thì cho rằng, về 2 từ “phòng bay” theo ý hiểu của mình là phục vụ phòng hát, nội dung chính là rót bia, bật bài và hát cùng khách. P cũng khẳng định đêm đó không biết mình dương tính với ma túy, có thể là do uống phải coca do nhóm của H đã bỏ ma túy vào đó.

Tranh tụng tại phiên tòa, Luật sư Lại Huy Phát, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng cáo trạng của Viện kiểm sát Nhân dân huyện Quan Hóa quy kết thiếu khách quan. 2 từ “phòng bay” tách riêng biệt ra khỏi cấu trúc câu trong tin nhắn mà bị cáo Liên đã gửi cho V “làm phòng bay có làm k” là mang tính chất quy kết, không xem xét toàn diện khách quan.

Theo Luật sư Phát, việc hiểu cả câu sẽ khác hoàn toàn việc tách riêng từ “phòng bay”, mặt khác từ “bay” được hiểu là một đại từ nhân xưng rất phổ biến ở Thanh Hóa. “Bay” có nghĩa là “mày”, đọc cả câu thì được hiểu là “làm phòng mày có làm không?”.

Cũng tại phiên tòa, Luật sư bào chữa cho bị cáo Liên đã nêu nhiều mâu thuẫn trong lời khai của nhân chứng Phạm Thị V; lời khai của Tống Văn Hòa trong hồ sơ vụ án. Về phần bị cáo Liên, đêm xảy ra sự việc đã bàn giao quán cho chị gái của mình quản lý, do đó cáo buộc làm ngơ cho nhóm người sự dụng ma túy trong phòng karaoke là thiếu căn cứ. Mặt khác, bị cáo Hoàng Thị Liên không biết trước nhóm của Hòa có mang ma túy đến quán hát karaoke Hà Linh để sử dụng, nên không phạm tội cố ý.

Do vụ án có nhiều tình tiết phức tạp, nên HĐXX TAND huyện Quan Hóa quyết định nghị án kéo dài và sẽ tuyên án vào ngày 26/12 tới đây.

Có vi phạm trong giai đoạn điều tra?

Trong vụ án này, quá trình xét xử ở cấp phúc thẩm, HĐXX TAND tỉnh Thanh Hóa nhận định có một số vi phạm tố tụng ở giai đoạn điều tra.

Cụ thể,ngày 13/8/2020, Cơ quan CSĐT Công an huyện Quan Hóa mới ban hành Quyết định khởi tố bị can số 55/CQĐT đối với Hoàng Thị Liên và cùng ngày 13/8/2020 thì Viện KSND huyện Quan Hóa mới ra quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can số 56.

Tuy nhiên, ngày 12/8/2020, Điều tra viên đã ban hành thông báo về việc tiến hành hỏi cung bị can và có biên bản hỏi cung bị can trước cả thời điểm sự việc xảy ra, cụ thể tại BL 103-104, là vi phạm quy định tại Điều 60 Bộ luật Tố tụng hình sự.

Vụ án còn một số thiếu sót về tố tụng, lời khai của Hoàng Thị Liên và những người tham gia tố tụng có nhiều mâu thuẫn, nhiều nội dung chưa được làm rõ, chưa thu thập đầy đủ chứng cứ. Trong giai đoạn phúc thẩm, chị Phạm Thị V và Phạm Thị P khiếu nại về hành vi của Điều tra viên H.M.H có dấu hiệu vi phạm trình tự, thủ tục, tố tụng trong quá trình điều tra…