Sấu được trồng ở nhiều nơi nhưng chẳng ở đâu cây lại tươi tốt, lá mướt xanh và quả xum xuê như ở Hà Nội. Ô mai sấu, sấu ngâm gừng hay sấu dầm không chỉ khiến bao người đi xa nhung nhớ về Thủ đô mà còn gợi nhắc cho người ở lại nhiều kỷ niệm học trò.
Từ lâu, sấu đã trở thành một loại đặc sản trứ danh của Hà Nội. Đối với người dân đất Kinh Kỳ, sấu là người bạn thân thiết và có mặt trong đời sống sinh hoạt thường nhật, không bao giờ thiếu vắng.
Tháng 6 tháng 7 hàng năm, Hà Nội lại đón mùa sấu về. Thời điểm này, đi tới bất cứ khu chợ nào, người ta cũng có thể bắt gặp bóng dáng những quả sấu thân thuộc, tròn căng và xanh bóng trên mẹt hàng.
Sấu xanh có vị chua, được người Hà Nội dùng để nấu canh rau muống luộc, ngâm làm nước giải khát hay chế biến ô mai sấu. Dù chẳng phải sơn hào hải vị, nhưng mỗi khi mùa sấu về, nhà nhà người người lại cùng nhau thưởng thức như một thói quen chẳng thể bỏ.
Giữa muôn vàn cách chế biến, sấu chín dầm lại trở nên cuốn hút đến lạ thường. Đây được xem là món ăn vặt khoái khẩu được rất nhiều học sinh, sinh viên yêu thích.
Việc chọn lựa những quả sấu ngon không phải là điều dễ dàng. Sấu phải được thu nhặt từ những gốc cổ thụ trên phố Phan Đình Phùng, Tràng Thi…Quả chín có vỏ xù xì cùng màu vàng óng tựa như mùa thu Hà Nội mới chớm.
Không chua ngắt như sấu xanh, sấu chín mang vị chua dịu và thanh mát. Nhưng chỉ từng ấy miêu tả về sấu chín là chưa thể nói lên sự xuất sắc của thứ quà “tinh hoa ẩm thực Hà Nội”.
Để chế biến thành món sấu chín dầm, trước tiên sấu chín cần được gọt vỏ và cắt vòng tròn để phần thịt dày mềm bên trong được sử dụng hết, rồi trộn thêm một chút ớt bột, đường, muối... Hình ảnh từng khoanh sấu được cắt xoắn tròn, vàng nhạt bên cạnh đĩa muối ớt chắn hẳn sẽ khiến nhiều người không thể cầm lòng khi nhớ tới. Giờ đây, một số nơi còn cho thêm thịt bò khô thành món sấu dầm bò khô, điều này tạo nên sự mới lạ và đã thu hút không ít học sinh, sinh viên muốn thưởng thức.
Sấu chín dầm Hà Nội được coi là “thức quà của thời gian”. Ngon là thế, hấp dẫn là thế nhưng sấu chín dầm Hà Nội thường chỉ xuất hiện trong 2-3 tuần đầu thu.
Năm nay, sấu chín về vào thời điểm cuối tháng 7. Điều đó đồng nghĩa người dân Hà Nội còn có khoảng 10 ngày để thưởng thức món quà tuyệt vời của thời gian. Mùa sấu chỉ về duy nhất một lần trong năm, vậy nên người dân Hà Nội đừng bỏ lỡ hương và sắc của sấu trên những góc phố để tìm cho mình hương vị của thu Hà Nội.
Hà Nội mùa này sấu chín chưa em?
Hàng me Sài Gòn đang vào mùa thay lá
Thoang thoảng vị chua khiến lòng anh nhớ quá
Nhớ mùa sấu rụng phố Tràng Thi...