Bài 2: Nhiều tài sản hình thành từ vốn Nhà nước bị đưa ra ngoài sổ sách?
Trong quá trình cổ phần hóa Công ty Kinh doanh XNK Thủy sản, nhiều tài sản không được đưa vào xác định giá trị doanh nghiệp. Diện tích đất, nhà xưởng giá trị lớn hình thành từ nguồn vốn nhà nước có dấu hiệu bị ém nhẹm, chiếm dụng, khai thác không đúng mục đích.
Khu đất giá trị cực lớn bị “quên”?
Trước khi cổ phần hóa, Công ty Kinh doanh XNK Thủy sản có tên Công ty Thủy sản Khu vực III. Công ty được giao quản lý, sử dụng nhiều nhà, đất trong đó có nhà đất số 402 Hàm Tử, Phường 1, Quận 5, TP.HCM theo Quyết định số 117 QĐ/KHĐT ngày 17/3/1997 của Bộ trưởng Bộ Thủy sản. Do UBND TP.HCM triển khai dự án đại lộ Đông Tây, ngày 25/8/2003, UBND TP.HCM ban hành Quyết định số 3507/QĐ-UB thu hồi toàn bộ khu nhà, đất số 402 Hàm Tử, giao cho UBND Quận 5 sử dụng xây chưng cư cao tầng phục vụ tái định cư.
.jpg)
Ngày 1/9/2003, UBND TP.HCM ban hành Quyết định 3248/QĐ-UB đền bù, hỗ trợ thiệt hại cho Công ty Kinh doanh XNK Thủy sản số tiền 8.096.220.000 đồng. Mục đích hỗ trợ để công ty dùng số tiền này chuyển đổi lại quyền sử dụng 5.538m2 đất của Công ty Dịch vụ khai thác Thủy sản Vũng Tàu tại đường Đào Trí, Quận 7 để làm xí nghiệp thay xí nghiệp 402 Hàm Tử bị giải tỏa.
Khi đang làm thủ tục để chuyển nhượng lại quyền sử dụng khu đất trên thì ngày 10/6/2005, Bộ trưởng Bộ Thủy sản ban hành quyết định số 683/QĐ-BTS cổ phần hóa Công ty Kinh doanh XNK Thủy sản.
Trên cơ sở đó, Ban lãnh đạo Công ty xây dựng kế hoạch cổ phần hóa, kiểm kê tài sản xác định giá trị doanh nghiệp. Tại biên bản xác định giá trị doanh nghiệp số 12/2005/BCTC-TĐ ngày 21/9/2005 có nội dung ghi nhận: “Công ty Kinh doanh XNK Thủy sản đã có Công văn số 571/KDXNTS ngày 20/9/2005 xin chưa đưa số tiền hỗ trợ thiệt hại về đất do di dời xí nghiệp 402 Hàm Tử vào giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa”. Có nghĩa, toàn bộ số tiền hơn 8 tỷ đồng UBND TP.HCM đền bù di dời nhà xưởng, ban lãnh đạo Công ty không đưa vào sổ sách.
.jpg)
Sau khi hoàn thành thủ tục chuyển đổi khu đất, Công ty Kinh doanh XNK Thủy sản đã ký hợp đồng thuê đất 50 năm với UBND TP.HCM. Ngày 15/11/2005, UBND TP.HCM đã cấp GCNQSDĐ số T00531/3a cho Công ty Kinh doanh XNK Thủy sản. Như vậy, toàn bộ nguồn tiền để hình thành 5.538m2 đất đường Đào Trí, Quận 7 là 100% vốn của ngân sách nhà nước.
Ngày 22/3/2007, Công ty CP Kinh doanh Xuất nhập khẩu Thủy sản (Công ty CP XNK Thủy sản) được cấp giấy đăng ký doanh nghiệp lần đầu, nghiễm nhiên kế thừa sử dụng toàn bộ 5.538m2 đất đường Đào Trí, Quận 7. Theo quy định, Công ty phải xác định lại giá trị phần vốn nhà nước hình thành khu đất để đưa về ngân sách Nhà nước. Thế nhưng, từ năm 2007 tới nay, Ban lãnh đạo công ty không làm. Hiện khu đất nằm giữa đô thị cao tầng Quận 7, với vị trí đắc địa, giá trị thương mại cực lớn.
Từ sau cổ phần hóa, Ban lãnh đạo Công ty cổ phần không hề sử dụng bất cứ mét vuông đất nào trong 5.538m2 đường Đào Trí, Quận 7 vào mục đích xây dựng xí nghiệp sản xuất, kinh doanh thủy sản như chủ trương cổ phần hóa ban đầu. Gần 20 năm qua, ban lãnh đạo dùng khu đất này cho thuê kho bãi. Số tiền khai thác mặt bằng tài sản hình thành từ nguồn vốn nhà nước này được thu và hạch toán về đâu là câu hỏi mà cơ quan chức năng cần phải làm rõ.
Ém nhẹm tài sản vị trí “vàng” ?
Hiện nay, Công ty CP XNK Thủy sản đặt trụ sở tại khu đất và nhà có địa chỉ số 3 Nguyễn Văn Cừ, Phường 1, Quận 5, TP.HCM. Vị trí giao nhau 2 mặt tiền đại lộ Võ Văn Kiệt và đường Nguyễn Văn Cừ với giá trị thương mại rất lớn. Dù bên ngoài treo biển Công ty CP XNK Thủy sản nhưng thực tế hàng trăm mét vuông đất và nhà kho này, đang được một đơn vị kinh doanh sơn thuê.
Trở lại giai đoạn 2003-2005, UBND TP.HCM mở rộng đại lộ Đông- Tây buộc phải thu hồi toàn bộ Xí nghiệp 402 nằm trên đường Hàm Tử của Công ty XNK Thủy sản. Trong số chi phí đền bù để di dời xí nghiệp sang khu đất Đào Trí, Quận 7 thì UBND Quận 5 có bố trí thêm mặt bằng cho Công ty XNK Thủy sản tại số 2 Hàm Tử, Phường 1, Quận 5 với hình thức thuê nhà, đất theo Quyết định số 4261/QĐ-UB ngày 21/10/2004.
Ngày 14/12/2006, UBND Quận 5 cấp giấy phép xây dựng số 823/GPXD-UBND cho Công ty XNK Thủy sản để xây dựng văn phòng công ty. Mặc dù nguồn vốn hình thành khu nhà kho là vốn nhà nước nhưng không có bất cứ thông tin nào về việc kiểm kê xác định giá trị doanh nghiệp trong giai đoạn cổ phần hóa.
Sau năm 2007, Công ty CP XNK Thủy sản không hề có báo cáo và đã sử dụng khu đất và nhà văn phòng này cho thuê. Nguồn tiền thu từ hoạt động cho thuê này được ban lãnh đạo công ty hạch toán về cho Nhà nước hay không thì không ai biết.
Thời điểm cổ phần hóa Công ty Kinh doanh XNK Thủy sản, theo quyết định số 683/QĐ-BTS ngày 10/6/2005, ông Trần Xuân Bài giữ chức danh Giám đốc- ủy viên Ban chỉ đạo Cổ phần hóa. Sau cổ phần hóa, ông Bài tiếp tục làm việc tại Công ty, hiện ông Bài là Phó Tổng Giám đốc Công ty CP XNK Thủy sản. Tuy nhiên, khi phóng viên nhiều lần đề nghị gặp để trao đổi làm rõ vụ việc, ông Bài liên tục từ chối và cho rằng không biết.