Chơi mạng ảo xin đừng có ẩu!

Là một trong 10 nước có lượng người dùng Facebook và YouTube cao nhất thế giới, điều đó cho thấy sự cởi mở, năng động của Việt Nam trong tiến trình hội nhập cùng thế giới số. Tuy nhiên, bên cạnh những tiện ích hữu dụng, những thông tin tích cực, hàng ngày, người sử dụng mạng xã hội, nhất là giới trẻ đang bị tấn công dữ dội bởi hàng trăm nghìn thông tin giả, hành động xấu được phát tán trên không gian mạng.

Thực tế cho thấy, việc đưa thông tin sai sự thật hay những lời bình luận ác ý, thiếu khách quan trên mạng xã hội đã dẫn đến nhiều hậu quả khó lường. Đã có không ít trường hợp nữ sinh phải bỏ học, tự tử còn cha mẹ suy sụp tinh thần, không dám bước chân ra khỏi nhà chỉ vì những bức ảnh, những lời quy kết, chửi bới, lăng nhục trên mạng xã hội xuất phát từ những thông tin ban đầu thiếu căn cứ. Do hậu quả của việc đưa thông tin thiếu khách quan sai sự thật trên mạng xã hội, rất nhiều cá nhân đã bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Cách đây không lâu Công an huyện Kỳ Sơn, Nghệ An tiến hành triệu tập Lương Ngọc Tuấn vì đã có hành vi bình luận về một bức ảnh đăng trên Facebook với nội dung: “Đê Mường Mộc cách Nậm Nô 90 cây sắp vỡ, khả năng thị trấn Mường Xén xóa sổ trong đêm nay” khiến người dân tại khu vực hoang mang, lo lắng. Tại cơ quan điều tra, Tuấn thừa nhận thông tin này là không đúng sự thật, chỉ bình luận với bạn bè cho vui. Chính quyền huyện Kỳ Sơn đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 12,5 triệu đồng đối với Lương Ngọc Tuấn.

Trước đó, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Hà Nam cũng đã xử phạt 10 triệu đồng đối với đối tượng Nguyễn Văn Thắng (SN 1993, ở huyện Phú Xuyên, Hà Nội) về hành vi trao đổi, truyền đưa thông tin sai sự thật lên mạng xã hội Facebook làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự, nhân phẩm đối với chị V.T.H.Y.

Việt Nam có hơn 60 triệu người tham gia Internet

Cụ thể, trên mạng xã hội Facebook, Thắng đã tung tin: “Công an huyện Duy Tiên ra lệnh bắt khẩn cấp đối tượng V.T.H.Y về tội cướp tài sản và hiếp dâm...” với mục đích làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự, nhân phẩm của chị Y, làm cho chị Y phải nghỉ làm, không giao tiếp, tiếp xúc với ai trong một thời gian dài.

Tương tự, tại Thái Nguyên, Công an tỉnh này đã ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính 12,5 triệu đồng đối với Nguyễn Sơn Tùng (SN 1985, ở phường Trung Thành, thành phố Thái Nguyên) vì đã đăng lên mạng xã hội Facebook thông tin về vụ bắt cóc trẻ em tại khu vực Trường mầm non 19-5, thuộc phường Hoàng Văn Thụ và nạn bắt cóc trẻ em, bắt cóc người để lấy nội tạng, gây hoang mang trong quần chúng nhân dân. Tại cơ quan công an, Tùng đã thừa nhận thông tin đã đăng không có căn cứ và nhận thức được việc làm của mình là vi phạm pháp luật.

Nguy hiểm hơn vì thông tin phát tán mạnh gây hoang mang cộng đồng, đó là tháng 3/2019, trên trang facebook có tên “Đầm bầu thời trang Mami” đã đưa thông tin, hình ảnh sai sự thật về việc chế biến, bày bán lợn nhiễm ASF tại Hà Nội và kêu gọi "tẩy chay" thịt lợn vì có thể lây sang người. Qua xác minh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xác định: Những hình ảnh của trang facebook này lấy lại từ nhiều báo điện tử về bệnh sán dây ở lợn xảy ra tại tỉnh Bình Phước vào tháng 11/2018. Thông tin trên được hàng trăm tài khoản facebook chia sẻ và bình luận. Ngày 8/3, chủ sở hữu trang này đã bị Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông) triệu tập đến làm việc để làm rõ thông tin sai sự thật.

Ngày 14/3/2019, Phòng An ninh chính trị nội bộ, Công an tỉnh Quảng Ngãi đã làm việc với chủ nhân của nick zalo tung thông tin giả về Tập đoàn nước ngoài đầu tư đặc khu kinh tế tại Quảng Ngãi. Theo đó, chủ nhân của số điện thoại zalo đã đăng nội dung về việc "có tập đoàn nước ngoài (Dubai) với tài sản 120 tỷ USD đang nghiên cứu biến bờ biển Nghĩa An, thành phố Quảng Ngãi thành khu siêu nghỉ dưỡng ven biển... Dự án sẽ thúc đẩy khu vực này thành đặc khu kinh tế trọng điểm, du lịch và cảng neo đậu tàu thuyền lớn nhất Việt Nam, thu hút giới đầu cơ săn đất tập trung đến". Đây là thông tin bịa đặt, có thể gây sốt giá đất, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình an ninh, chính trị, trật tự tại địa phương. Phòng An ninh chính trị nội bộ Công an tỉnh Quảng Ngãi đã triệu tập và xử lý nữ nhân viên này theo quy định của pháp luật...

Mạng xã hội đem lại lợi ích đáng kể nhưng nó cũng như con dao hai lưỡi

Cũng trong tháng 3/2019, trên facebook xuất hiện tài khoản giả mạo mang tên “Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam”. Tài khoản này copy đầy đủ hình ảnh lãnh đạo Đảng, Nhà nước, với nhiều nội dung được chia thành các chuyên mục. Chỉ trong vòng vài giờ đồng hồ, tài khoản mạo danh này đã đăng hàng loạt trạng thái về những vụ việc gần đây được công chúng quan tâm... Đây không phải lần đầu tiên xảy ra việc kẻ xấu mạo danh các cơ quan, tổ chức hoặc lãnh đạo Đảng, Nhà nước trên mạng xã hội.

Những ví dụ trên chỉ là ít ỏi trong số hàng trăm nội dung đưa tin giả được lan truyền trong thời gian qua. Rõ ràng cách mạng công nghiệp 4.0 đang trực tiếp đối mặt với sự tác động to lớn của truyền thông xã hội, trong đó cáo vấn nạn tin giả. Vấn nạn này hiện đang hoành hành khắp nơi, tác động đến tâm lý chung của công chúng. Do đó, người dùng mạng xã hội cần phải có kỹ năng, trách nhiệm cao với mỗi hoạt động của mình, trên tinh thần "thượng tôn pháp luật", phù hợp với chuẩn mực đạo đức và văn hóa ứng xử, tránh mắc bẫy các đối tượng xấu.

Với "dòng chảy" thông tin mạnh mẽ như hiện nay, theo cơ quan quản lý nhà nước về báo chí thì báo chí có vai trò quan trọng, trong đó có việc kịp thời bác bỏ các thông tin xấu, độc hại, thông tin bịa đặt trên mạng xã hội.

Bên cạnh đó các cơ quan quản lý Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, các biện pháp kỹ thuật, nghiệp vụ, sớm ban hành “Bộ quy tắc ứng xử cho mạng xã hội Việt Nam” nhằm phát hiện, ngăn chặn, xử lý những hành vi lợi dụng mạng xã hội làm tổn hại lợi ích quốc gia, dân tộc, xâm phạm quyền riêng tư của con người; chủ động cung cấp thông tin chính thống để định hướng dư luận, nâng cao nhận thức và sàng lọc thông tin của người dân; tuyên truyền, giáo dục để mỗi người dân nâng cao cảnh giác, biết cách lựa chọn và tiếp nhận thông tin thiết thực, bổ ích; đồng thời có khả năng “miễn dịch” với những thông tin xấu, độc, phản động.

Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với nhiều giải pháp hữu hiệu chắc chắn mặt trái của mạng xã hội sẽ bị hạn chế và đẩy lùi ra khỏi đời sống xã hội của chúng ta