Giải pháp "lấy lại những gì đã mất" của nhà đầu tư Mỹ khi thua lỗ Bitcoin

Đồng Bitcoin, đồng tiền ảo lớn nhất theo giá thị trường đang giao dịch với mức giá giảm khoảng 65% so với mức cao nhất mọi thời đại mà nó đạt được vào 9 tháng trước (tháng 11/2021). Các nhà đầu tư hoàn toàn có thể nghĩ rằng họ có thể bù khoản lỗ từ đầu tư Bitcoin, tiền số bằng các khoản lãi, lợi nhuận từ các danh mục đầu tư khác như cổ phiếu hoặc tài sản bất động sản. 

Trong đợt biến động vừa qua, nếu một nhà đầu tư mua Bitcoin ở mức giá đỉnh hồi tháng 4 (gần 65.000 USD) và bán ở mức đáy vào tuần trước (hơn 30.000 USD), thì mức thua lỗ là 54%. Tuy nhiên, thua lỗ trong đầu tư tiền ảo ở Mỹ khác với thua lỗ trong đầu tư cổ phiếu hay quỹ tương hỗ. Đó là bởi quy định bán giả (wash sale) không áp dụng đối với tiền ảo. 

Bán giả là giao dịch mà nhà đầu tư thực hiện để giảm số thuế phải đóng, bằng cách bán một chứng khoán đang lỗ để xác nhận một khoản lỗ về vốn khi kê khai thuế. Sau một thời gian chờ nhất định, nhà đầu tư thường sẽ mua lại chứng khoán đó, đôi khi còn có thể mua với một mức giá thấp hơn.

Với cách làm này, nhà đầu tư có thể bán tiền ảo để xác nhận lỗ, sau đó sử dụng số lỗ này để giảm thậm chí xoá toàn bộ phần lãi ở những khoản đầu tư  mà họ đang lãi. Sau đó, họ có thể nhanh chóng mua lại số tiền ảo mà họ đã bán để không bỏ lỡ cơ hội bắt đáy, rồi chờ giá tiền ảo tăng mạnh trở lại.

Trong hai lợi ích nói trên, lợi ích thứ nhất được phép áp dụng đối với đầu tư cổ phiếu và các chứng khoán khác, nghĩa là nhà đầu tư có thể bán một chứng khoán đang lỗ để "né" thuế đối với lợi nhuận của một chứng khoán khác. Trong khi nhà đầu tư có thể làm việc này với tiền ảo. 

Lỗ hổng thuế này tồn tại do cơ quan chức năng Mỹ hiện không coi tiền ảo là một loại chứng khoán (securities). Thay vào đó, Thuế vụ Mỹ (IRS) đánh thuế đối với tiền ảo như tài sản (property). 

Trở lại với ví dụ nhà đầu tư Bitcoin mua ở đỉnh và bán ở đáy, chịu khoản lỗ 35.000 USD trên mỗi đồng Bitcoin. Giả sử cũng trong năm nay, nhà đầu tư bán cổ phiếu và chứng chỉ quỹ tương hỗ thu về khoản lãi 35.000 USD. Trong trường hợp này, số thua lỗ do Bitcoin gây ra sẽ giúp nhà đầu tư không phải đóng một đồng thuế vốn gia tăng (capital gain tax) nào đối với khoản lãi chứng khoán.

Sau đó, nhà đầu tư đó có thể nhanh chóng mua lại Bitcoin ở mức giá đáy 30.000 USD và chờ giá lên. Với trường hợp ở Việt Nam hay các quốc gia khác thì nhà đầu tư cần điều chỉnh tùy thuộc vào quy định, nghị định thuế tương ứng nhưng ít nhất, hãy kiên định rằng nếu không thể duy trì đầu tư tiền điện tử dài hạn thì nhà đầu tư nên bán tháo khi giá chưa về quá thấp và kiếm được lợi nhuận từ các khoản khác.

Ở Mỹ thì các quy tắc bán giả được áp dụng với nhiều tài sản, nhưng chưa dành cho tiền số. Vì vậy, nhà đầu tư có thể sử dụng lỗ vốn từ cả 2 loại tài sản để bù đắp lợi nhuận của một người.

Đây đang là một “lỗ hổng” cho nhiều nhà đầu tư tại Mỹ vận dụng và giảm thiểu thua lỗ khi giá các tài sản kỹ thuật số giảm mạnh. Nói cách khác, nếu nhà đầu tư bán tháo bất kỳ đồng tiền ảo nào, Bitcoin, Ethereum hay các meme coin để cắt lỗ vào thời điểm giá thấp như hiện nay, nhưng sau đó lại tin rằng chúng là tài sản hứa hẹn về lâu dài thì họ hoàn toàn có thể mua lại, cho dù trong cùng một ngày.

Lợi thế giao dịch này của Bitcoin, tiền số so với chứng khoán có thể không tồn tại mãi mãi. Các nhà lập pháp Mỹ đã đề xuất mở rộng quy tắc bán giả để bao gồm tiền điện tử và các tài sản khác trong luật được đề xuất. Tuy nhiên, khả năng áp dụng quy định này trong năm nay là rất thấp.

Nhìn chung, việc thua lỗ do đầu tư các tài sản có biến động lớn, dễ bay hơi như Bitcoin và các loại tiền điện tử khác là không thể tránh khỏi. Điều quan trọng vẫn là nhà đầu tư cần hiểu rõ những nguyên tắc, quy định và nhanh nhạy trong những quyết định để hạn chế thất thoát.