Vụ truy tố 3 cán bộ ngân hàng Agribank: Cần làm rõ trách nhiệm của công chứng viên

Hợp đồng ủy quyền có chữ ký giả mạo

Ngày 20/08/2019, VKSND Hà Nội ra cáo trạng số 252/CT-VKSHN-P3 quyết định truy tố cựu 3 cán bộ Phòng Giao dịch Chương Dương (PGD Chương Dương), Agribank - Chi nhánh Long Biên với các tội danh vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo cáo trạng, năm 2015, Trần Toàn Thắng mua lại tư cách pháp nhân của Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư và dịch vụ Hoàng Phong (Công ty Hoàng Phong) và đứng tên giám đốc. Công ty này không hoạt động sản xuất, kinh doanh, song Thắng nhờ một công ty khác giao kết khống hợp đồng kinh tế để vay số tiền 1.998.000.000 đồng tại PGD Chương Dương. Hiện Agribank không thu hồi được tài sản.

Cáo trạng của VKSND Hà Nội truy tố Nguyễn Xuân Toản (41 tuổi, cựu Tổ trưởng Tổ tín dụng kiêm cán bộ kiểm soát PGD Chương Dương), Trịnh Tuấn Minh (32 tuổi, cán bộ tín dụng PGD Chương Dương) về tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến ngân hàng; Cao Cự Vinh (57 tuổi, nguyên Giám đốc PGD Chương Dương) bị truy tố tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; Trần Toàn Thắng (44 tuổi, cựu Giám đốc Công ty Hoàng Phong) bị truy tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Nguyên nhân Agribank không thu hồi được món nợ này do tài sản bảo đảm cho món vay là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số S286898 do UBND huyện Thạch Thất cấp ngày 30/9/2004 tại địa chỉ Thôn Hương Lam, xã Đại Đồng, Thạch Thất, Hà Nội của gia đình ông Kiều Văn Vượng.

Trước đó, ông Vượng trao đổi và được 5/6 thành viên trong gia đình đồng ý cho mượn tài sản là thửa đất trên để thế chấp. Riêng bà Khuất Thị Thúy Nga không đồng ý ký ủy quyền. Mặc dù vậy, ông Vượng vẫn thông qua Văn phòng công chứng Quốc Dũng và Cộng sự lập Hợp đồng ủy quyền số 996.2015/HĐUQ vào ngày 16/9/2015 do công chứng viên Kiều Thị Kim Chung chứng thực.

Cáo trạng VKSND TP Hà Nội

Trên cơ sở hợp đồng ủy quyền này, ngày 19/10/2015, ông Vượng đã ký Hợp đồng thế chấp tài sản là bất động sản để bảo đảm nghĩa vụ của người khác số 1720/2015/HĐTC để bảo đảm cho khoản vay của Công ty Hoàng Phong tại PGD Chương Dương. Như vậy, nghĩa vụ trả nợ của Công ty Hoàng Phong được bảo đảm bằng một Hợp đồng thế chấp tài sản do ông Kiều Việt Vượng đứng tên Bên thế chấp.

Sau khi khoản vay quá hạn, Công ty Hoàng Phong không trả được nợ vay. Ngân hàng đến gia đình ông Kiều Việt Vượng để thông báo thu hồi tài sản. Ông Vượng và gia đình không đồng ý bàn giao tài sản bảo đảm với lý do không được sử dụng tiền vay, Hợp đồng ủy quyền số 996.2015/HĐUQ có sự giả mạo về chữ ký, chữ viết của bà Khuất Thị Thúy Nga, giả mạo chữ ký của anh Kiều Việt Hùng.

Cáo trạng nêu: “Kiều Thị Kim Chung, công chứng viên Văn phòng công chứng Quốc Dũng và cộng sự: Mặc dù biết không đủ thành viên ký ủy quyền, nhưng Chung vẫn ký chứng thực Hợp đồng ủy quyền… Cơ quan điều tra có văn bản kiến nghị Sở Tư pháp TP Hà Nội xem xét xử lý đối với sai phạm của Chung”.

Thế nhưng, đế nay việc xử lý sai phạm bà Chung thế nào thì cơ quan chứng năng vẫn chưa công bố. Theo tìm hiểu, hiện bà Chung vẫn hành nghề công chứng tại Phúc Thọ, TP Hà Nội.

Cần làm rõ rách nhiệm của công chứng viên

Trong vụ việc này, Agribank là bị hại, Cơ quan CSĐT và VKSND TP Hà Nội chưa làm rõ lỗi, động cơ, mục đích và hành vi của công chứng viên Kiều Thị Kim Chung trong việc công chứng Hợp đồng ủy quyền có chữ ký giả mạo, trách nhiệm của Văn phòng công chứng Quốc Dũng, trong khi đó lại chuyển trách nhiệm cho 3 cựu cán bộ ngân hàng. Dư luận cho rằng cáo trạng truy tố 3 cán bộ ngân hàng Agribank có dấu hiệu oan sai.

Nguyên nhân trực tiếp để ngân hàng Agribank không thu hồi được nợ qua xử lý tài sản bảo đảm là do Hợp đồng ủy quyền số 996.2015/HĐUQ có sự giả mạo chữ ký của người ủy quyền. Luật Công chứng 2014 quy định trách nhiệm bồi thường của công chứng viên, văn phòng công chứng đối với các bên có liên quan vì những thiệt hại gây ra bởi công chứng viên tại Điều 38; quyền của những bên có liên quan yêu cầu Tòa án có thẩm quyền tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu tại Điều 52.

Tại kết luận giám định số 3832/C54(P3) ngày 9/11/2017 của Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an, nêu rõ: Dấu vân tay, chữ viết, chữ ký trên Hợp đồng ủy quyền không phải dấu vân tay, chữ viết của bà Khuất Thị Thúy Nga. Còn Kết luận giám định số 2861/C54(P5) ngày 13/9/2017 của Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an kết luận: Chữ ký tại trang 02 của Hợp đồng ủy quyền không phải chữ ký của anh Kiều Việt Hùng.

Như vậy, tại Hợp đồng ủy quyền số 996.2015/HĐUQ ngày 16/9/2015 có sự giả mạo về dấu vân tay, chữ ký, chữ viết của 2/5 thành viên trong gia đình đứng tên là bên ủy quyền. Mặt khác, việc đặt bút ký, điểm chỉ vào Hợp đồng ủy quyền phải được thực hiện dưới sự chứng kiến của cả công chứng viên và những người khác tham gia vào hợp đồng.

Nhưng cơ quan CSĐT lại chưa xác định được người đã thực hiện hành vi giả mạo, mặc dù trên Hợp đồng này có những chứng cứ rất quan trọng như: phạm vi đối tượng giả mạo, dấu vân tay, chữ ký giả mạo thì cơ quan điều tra bằng nghiệp vụ  của  mình có thể dễ dàng xác minh qua tàng thư và công tác giám định.

Hợp đồng ủy quyền được sử dụng để ký kết hợp đồng thế chấp, đưa vào hồ sơ vay vốn, là căn cứ quan trọng để Ngân hàng đánh giá khả năng thu hồi vốn vay, từ đó phê duyệt hồ sơ vay vốn của Công ty Hoàng Phong. Hành vi giả mạo được Công chứng viên chứng thực đã góp vai trò quan trọng để Trần Toàn Thắng chiếm đoạt trót lọt 1.998.000.000 đồng.

Với những căn cứ trên, có thể thấy sự việc còn nhiều vấn đề cần được làm sáng tỏ, đặc biệt là trách nhiệm của công chứng viên. Đề nghị các cơ quan chức năng và VKSND xem xét lại vụ án một cách nghiêm túc, khách quan, đúng pháp luật; tránh oan sai, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân.