Dự án “Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến” giai đoạn II: Những đơn vị nào đã trúng thầu ?

Liên quan đến việc cần làm rõ quy trình thực hiện Dự án “Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến” mà CL&XH đã phản ánh ở bài trước, Dự án có tổng số 14 gói thầu được phê duyệt; trong đó đáng chú ý nhất là 3 gói thầu có tính chất đặc thù, phạm vi cung cấp tương tự nhau.

Theo Luật Đấu thầu nếu để một gói thầu thì chủ đầu tư cần phải lựa chọn hình thức đấu thầu rộng rãi. Thế nhưng ở Dự án này chủ đầu tư lại "khéo léo" chia nhỏ gói thầu thành 3 gói để chỉ định thầu, còn lại một số gói thầu chủ đầu tư tự thực hiện nhưng làm trái với Quyết định được phê duyệt của cơ quan quản lý, và một số gói lựa chọn hình thức đấu thầu không minh bạch. Câu hỏi đặt ra ở đây là chủ đầu tư có “lách luật” hay không trong công tác tổ chức đấu thầu, khi mà cả 3 gói thầu đều có chung hình thức chỉ định một nhà thầu trúng thầu?!

Chủ đầu tư có “lách luật” ?

Ngay sau khi được UBNDTPHà Nội phê duyệt kế hoạch đấu thầu giai đoạn II của Dự án Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến , với nhiều cơ chế đặc thù và nhiều "ưu ái” đặc biệt, theo Quyết định số 5089/QĐ-UBND ngày 23/8/2013 với các hình thức như: Chủ đầu tư tự thực hiện 4 gói thầu với tổng giá trị các gói thầu hơn 15 tỷ đồng; 05 gói thầu hình thức chỉ định thầu tổng giá trị các gói thầu trên 6 tỷ đồng; 03 gói thầu hình thức đấu thầu hạn chế tổng giá trị gần 2 tỷ đồng và 02 gói thầu hình thức chào hàng cạnh tranh tổng giá trị hơn 1 tỷ đồng.

Ngày 13/9/2013, NXB Hà Nội ra Quyết định số 15-QĐ-DA-XBHN về việc phê duyệt Hồ sơ yêu cầu (HSYC) chỉ định thầu Gói thầu số 1: “Điều tra sưu tầm tư liệu thực địa, sao chụp tư liệu” thuộc dự án Đầu tư điều tra sưu tầm biên soạn và xuất bảnTủ sáchThăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn II.

Ngày 14/9/2013, NXB Hà Nội ra Quyết định số 16-QĐ-DA-XBHN về việc phê duyệt HSYC chỉ định thầu Gói thầu số 2: “Khảo sát, điều tra sưu tầm tư liệu, dịch và hiệu đính tư liệu” thuộc dự án Đầu tư điều tra sưu tầm biên soạn và xuất bảnTủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiếngiai đoạn II.

Ngày 26/5/2014, NXB Hà Nội ra Quyết định số 27 –QĐ-DA-XBHN về việc phê duyệt Hồ sơ yêu cầu (HSYC) chỉ định thầu Gói thầu số 3: “Xử lý và hệ thống hóa tư liệu điều tra sưu tầm” thuộc dự án Đầu tư điều tra sưu tầm biên soạn và xuất bản Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn II .

Cả 3 Quyết định phê duyệt HSYC trên có thể thấy rằng chủ đầu tư đã khéo "đặt tên" cho từng gói thầu, nhưng nội dung vẫn chỉ quanh “điều tra, sưu tầm… và khảo sát, điều tra sưu tầm …”. Khi đi vào nội dung từng gói thầu trong Quyết định sẽ thấy rõ hơn phần công việc mà nhà thầu phải làm vẫn tương tự như nhau; chỉ riêng Gói thầu số 3 là có một số thay đổi về tiến độ và thời gian lựa chọn nhà thầu và thời gian thực hiện hợp đồng.

Cụ thể, Gói thầu 1 và 2 có thời gian lựa chọn nhà thầu là quý III/2013, thời gian thực hiện hợp đồng 36 tháng. Gói thầu số 3 có thời gian lựa chọn nhà thầu là quý II/2014, thời gian thực hiện hợp đồng là 32 tháng. Do vậy, với gói thầu số 1 và 2 thực hiện từ quý III/2013 thì vào khoảng quý III/2016 là hoàn thành (thời gian thực hiện 36 tháng); còn Gói thầu số 3 thực hiện quý II/2014 sẽ hoàn thành vào quý III/2017 (thời gian thực hiện 32 tháng).

Như vậy với nội dung công việc được sắp xếp như trên, chủ đầu tư hoàn toàn có thể để một gói thầu và thời gian lựa chọn nhà thầu là quý III/2013 (thời gian thực hiện 48 tháng) và hoàn thành tất vào quý III/2017.

Tại Quyết định số 5089/QĐ-UBND, ngày 23/8/2013 của UBND TP Hà Nội đã được chủ đầu tư là NXB Hà Nội trình, tham mưu và có sự giám sát thẩm định của Sở Tài chính Hà Nội và Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH &ĐT) Hà Nội. Sở KH&ĐT có tờ trình số 533/TTr-KH&ĐT ngày 16/8/2013 về việc phê duyệt kế hoạch đấu thầu một số gói thầu thuộc giai đoạn II của dự án Điều tra, sưu tầm, biên soạn và xuất bản Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến.  Nội dung trình UBND TP Hà Nội là vậy; thế nhưng những điều "bất thường" trong sự tham mưu của chủ đầu tư là NXB Hà Nội có thể dễ dàng nhận thấy, NXB Hà Nội đã "qua mặt" được các cơ quan quản lý chuyên môn?

Hơn nữa, tại Điều 2 trong Quyết định này có nêu rõ: “Trách nhiệm của Chủ đầu tư (NXB Hà Nội) là phải chịu trách nhiệm lựa chọn đơn vị tư vấn giám sát độc lập với chủ đầu tư về tổ chức và tài chính để giám sát các gói thầu do Chủ đầu tư thực hiện theo quy định hiện hành của Nhà nước về đấu thầu trước khi thực hiện các gói thầu được phê duyệt”. “Triển khai nhiệm vụ được giao đảm bảo tiến độ, chất lượng và tuân thủ các quy định hiện hành của Nhà nước về quản lý đầu tư, về đấu thầu và quy định quản lý chuyên ngành”. Như vậy, NXB HN đã tự làm có đến 4 gói thầu lên tới hơn 15 tỷ đồng mà không thuê một đơn vị nào giám sát độc lập? Và câu hỏi đặt ra rằng với năng lực chuyên môn của mình, NXB HN có quá ôm đồm? Và liệu cách làm trên của NXB HN có đảm bảo không thất thoát tài sản của Nhà nước?

Một vấn đề nữa là trong Dự án còn có tới 3 gói thầu được chọn hình thức đấu thầu hạn chế có tổng giá trị gần 2 tỷ đồng. Mặc dù các gói thầu này không có gì là đặc thù để đấu thầu hạn chế. Cụ thể như, Gói thầu số 8 là: Sửa chữa ,bảo trì máy móc và trang thiết bị; Gói thầu số 7 là: Ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ dự án Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến; Gói thầu số 9 là: Số hóa sách và tư liệu, chuyển sách và tư liệu về dạng số.

Với những nội dung công việc trên rất nhiều đơn vị trong nước có thể làm được và làm tốt, vậy tại sao NXB Hà Nội không đấu thầu rộng rãi để đảm bảo tính cạnh tranh trong đấu thầu và để tiết kiệm ngân sách nhà nước?

Những đơn vị nào đã trúng thầu trong Dự án?

Ngày 25/9/2013, NXB Hà Nội ký Quyết định số 23 và 24/QĐ-DA-NXBHN về việc phê duyệt kết quả chỉ định thầu hai Gói thầu số 1 và Gói thầu số 2 thuộc dự án đầu tư điều tra, sưu tầm, biên soạn và xuất bản Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn II, đơn vị được chỉ định trúng 2 gói thầu trên là: Viện Việt Nam học và Khoa học Phát triển và giá trúng thầu vẫn giữ nguyên như Quyết định được phê duyệt.

Ngày 16/6/2014 NXB Hà Nội ký Quyết định số 41/QĐ-DA-NXBHN về việc phê duyệt kết quả chỉ định thầu Gói thầu số 3 Xử lý và hệ thống hóa tư liệu điều tra sưu tầm thuộc dự án Đầu tư điều tra, sưu tầm, biên soạn và xuất bản Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến giai đoạn II và đơn vị được chỉ định trúng gói thầu trên vẫn là... Viện Việt Nam học và Khoa học Phát triển và giá trúng thầu vẫn giữ nguyên như Quyết định được phê duyệt.

Một điều đặc biệt nữa để nhận thấy có dấu hiệu chia nhỏ gói thầu của NXB HN là Hồ sơ đề xuất (HSĐX) 2 gói thầu số 1 và gói thầu số 2 của Viện Việt Nam học và Khoa học Phát triển rất giống nhau về bản chất, thậm chí thời gian, địa điểm làm việc lẫn nội dung công việc đều xoay quanh vấn đề điều tra, sưu tầm khảo sát…và cùng một người  chủ nhiệm đề án (mục phần nội dung kế hoạch làm việc là một ví dụ ).

Vậy NXB Hà Nội có hay không việc lợi dụng dự án xin cơ chế đặc thù để tự thực hiện các gói thầu nhưng sai nguyên tắc, không thuê đơn vị giám sát độc lập; chia nhỏ gói thầu để chỉ định nhưng vẫn một tổ chức trúng thầu, chọn hình thức lựa chọn nhà thầu bằng đấu thầu hạn chế?… Điều này cho thấy NXB Hà Nội đã qua mặt được các cơ quan chức năng như: Sở Tài chính Hà Nội, Sở KH&ĐT Hà Nội, và đặc biệt là cơ quan quản lý là UBND TP Hà Nội để thực hiện gói thầu của Dự án.

Để làm rõ vấn đề trên, đề nghị UBND TP Hà Nội cùng các cơ quan có thẩm quyền thanh kiểm tra, làm rõ trách nhiệm của cá nhân tập thể có sai phạm nếu có; kịp thời ngăn chặn những tiêu cực trong quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước .

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin tới độc giả về vụ việc trên.