Chánh án Nguyễn Hòa Bình: 9 tháng thu hồi hơn 1.200 tỷ từ án tham nhũng

Sáng 6/11, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình trình bày Báo cáo về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội khóa XIV về giám sát chuyên đề, chất vấn và nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến hết Kỳ họp thứ 4.

Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết, Tòa án đã khẩn trương đưa ra xét xử kịp thời, làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan có liên quan nhằm đảm bảo sự thống nhất trong nhận thức áp dụng pháp luật; khẩn trương đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh, áp dụng hình phạt nghiêm khắc với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để chiếm đoạt tài sản của Nhà nước.

Từ 1/7/2019 đến 30/6/2023, các Tòa án đã thụ lý 126 vụ với 375 bị cáo; đã xét xử 114 vụ với 348 bị cáo phạm các tội vi phạm quy định về sử dụng đất đai; vi phạm quy định về quản lý đất đai; vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

100% vụ án liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất đai tại đô thị được đưa ra xét xử đúng thời hạn luật định. Chất lượng giải quyết, xét xử được bảo đảm, đến nay, chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan hoặc có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, Chánh án Nguyễn Hòa Bình khẳng định.

Về kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí theo yêu cầu tại Nghị quyết số 74/2022//QH15 ngày 15/11/2022, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho hay, lãnh đạo Tòa án nhân dân Tối cao đã chỉ đạo các Tòa án thực hiện nghiêm chính sách pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về quản lý và sử dụng ngân sách, tài sản công.

Kết quả là, tất cả các đơn vị thuộc hệ thống Tòa án nhân dân đã ban hành quy chế chi tiêu nội bộ; quy chế quản lý và sử dụng tài sản công. Cho đến nay, chưa phát hiện đơn vị nào để xảy ra sai phạm.

Tòa án nhân dân tối cao đã chỉ đạo các đơn vị dự toán trực thuộc sử dụng, quản lý nguồn ngân sách được cấp đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả theo đúng dự toán được giao; tăng cường tổ chức hội nghị, hội thảo bằng hình thức trực tuyến... Năm 2022, các Tòa án đã tiết kiệm chi trên 5% so với dự toán kinh phí được giao.

Việc mua sắm, thanh lý, điều chuyển tài sản đảm bảo đúng tiêu chuẩn định mức, chế độ và được thực hiện công khai, minh bạch. Đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công theo đúng tiến độ, kế hoạch; nghiêm túc thực hiện công tác lựa chọn nhà thầu qua hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Các Tòa án đã tập trung giải quyết nhanh các vụ án từ khâu thụ lý hồ sơ đến phân công Thẩm phán nghiên cứu và sớm đưa vụ án ra xét xử; tăng cường phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng; chú trọng áp dụng các biện pháp thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị chiếm đoạt hoặc thiệt hại.

“9 tháng đầu năm 2023, các Tòa án nhân dân đã tuyên thu hồi tiền, tài sản đối với 147 vụ với 490 bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng với số tiền và tài sản hơn 1.200 tỷ; có 109 vụ với 396 bị cáo đã khắc phục hậu quả nộp lại tài sản đã chiếm đoạt hơn 408 tỷ đồng”.

Công tác tổng kết thực tiễn xét xử, rà soát các khó khăn, vướng mắc trong xét xử được đẩy mạnh. Hiện Tòa án nhân dân Tối cao đang phối hợp với các bộ, ngành góp ý kiến xây dựng 11 dự án Luật; xây dựng Kế hoạch tổng kết thực tiễn thi hành Luật Tố tụng hành chính năm 2015, Bộ luật Tố tụng dân sự; Luật Phá sản…

Về nâng cao chất lượng công tác giải quyết, xét xử các loại án, từ ngày 1/10/2020 - 30/6/2023, các Tòa án đã thụ lý 1.450.770 vụ việc; đã giải quyết 1.276.435 vụ việc, đạt tỷ lệ 88%. Tỷ lệ bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của tòa án hàng năm đều đáp ứng chỉ tiêu của Quốc hội.

"Việc xét xử các vụ án hình sự bảo đảm nghiêm minh, đúng người, đúng tội, chưa phát hiện trường hợp kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm", Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết.

Nêu một số tồn tại, hạn chế, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết, số lượng biên chế chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, chưa được tăng tương ứng với việc gia tăng thẩm quyền, nhiệm vụ của TAND; cơ sở vật chất, trang thiết bị, điều kiện làm việc của một số đơn vị, tòa án chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu công việc, nhất là việc triển khai Luật Hòa giải đối thoại, tổ chức xét xử trực tuyến…

Một số Tòa án địa phương chưa chú trọng làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan liên quan trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ; một số công chức tòa án chưa chấp hành nghiêm kỷ luật công vụ dẫn đến bị xử lý kỷ luật...

Báo cáo tóm tắt việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội khóa XIV về giám sát chuyên đề và nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến hết kỳ họp thứ 4, Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí điểm lại một số kết quả đáng chú ý.

Trong đó, tỷ lệ người bị bắt, tạm giữ sau đó chuyển xử lý hình sự đạt 99%; số vụ án Viện kiểm sát truy tố đúng thời hạn đạt tỷ lệ 100% và số bị can Viện kiểm sát truy tố đúng tội danh đạt tỷ lệ 99,99%.

Công tác điều tra tội phạm của Cơ quan điều tra VKSND tối cao đạt nhiều kết quả tích cực, đã phát hiện, khởi tố, điều tra nhiều vụ án được dư luận đồng tình, đánh giá cao, góp phần xây dựng hệ thống cơ quan tư pháp trong sạch, vững mạnh.

Bên cạnh đó, VKSND Tối cao tập trung giải quyết tốt các vụ án do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo; xử lý kịp thời, nghiêm minh các vụ án hình sự nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm.

VKSND Tối cao đề nghị Quốc hội tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu xây dựng chính sách xử lý tội phạm trong lĩnh vực kinh tế, tham nhũng, chức vụ. Yêu cầu của việc này là "vừa nghiêm trị, vừa khoan hồng", theo hướng xử lý nghiêm người chủ mưu cầm đầu, có động cơ vụ lợi để răn đe; đồng thời phân hóa, tạo điều kiện cho chủ thể sai phạm khắc phục hậu quả, giảm nhẹ cho người vi phạm do chấp hành mệnh lệnh, không vụ lợi nhằm làm tốt hơn việc thu hồi tài sản Nhà nước bị tham nhũng, thất thoát.